در اين نمايشگاه قرار است اين هنرمندان مجموعه‌اي از «بافته‌هايشان» را در معرض ديد مخاطبان بگذارند. به همين بهانه و در جهت تشريح همكاري‌هاي فرهنگي- هنري كشورمان با ساير كشورها با «صمد علي لكي زاده»، سفير جمهوري اسلامي ايران در لهستان و اکروديته ليتوانی گفتگو كرديم.

لطفا بفرماييد سابقه همكاري ايران با كشور ليتواني به چه زماني بر مي‌گردد؟
همانطور که مي‌دانيد کشور ليتواني در کنار سه کشور لتوني و استوني جزء کشورهاي حوزه بالتيک بوده و شايد به تعبيري بزرگترين و پرجمعيت ترين کشور اين حوزه با جمعيتي بالغ بر سه و نيم ميليون نفر باشد. رابطه سياسي جمهوري اسلامي ايران و جمهوري ليتواني در حقيقت به قرن شانزدهم ميلادي بر مي گردد يعني دوره فدراسيون واحد ليتواني و لهستان ولي در دوره معاصر سابقه روابط، به سال ۱۹۳۰ و امضاي عهدنامه مودت بين دو کشور مي رسد. در سال‌هاي اخير بعد از استقلال مجدد ليتواني در سال ۱۹۹۰، جمهوري اسلامي ايران جزء اولين کشورهايي بوده که استقلال ليتواني را به رسميت شناخته است. در حال حاضر سفارت جمهوري اسلامي ايران در ورشو همزمان اکروديته ليتواني نيز داير است.

با توجه به شرايط سياسي نقش فعاليتهاي فرهنگي- هنري را در تعاملات جمهوري اسلامي ايران با آن منطقه چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

فعاليت فرهنگي و مقوله فرهنگ به اعتقاد من زمان و مکان نمي‌شناسد چرا که زبان مشترک همه اقوام و تمدن‌ها است. به ويژه اينکه فعاليت‌هاي فرهنگي مي‌تواند ضمن انتقال پيام صلح و دوستي، ويژگي‌ها، آداب و رسوم و توانمندي‌هاي فرهنگي هر کشور را نيز نشان دهد. در ارتباط با جمهوري اسلامي ايران نيز اين موضوع صادق است، چرا که از ديرباز بسياري از کشورهاي منطقه آسياي ميانه و حوزه بالکان متاثر از نفوذ فرهنگي و تمدني ايران بوده‌اند و بالطبع ليتواني نيز به دليل ارتباطات نسبتاً زياد با اين مناطق حوزه تمدني ايران قديم، بي‌تاثير از فرهنگ و زبان فارسي نبوده است. بعضاً شايد بتوان گفت که صداي فرهنگي بسيار نافذتر و موثرتر بوده و تصوير واقعي جمهوري اسلامي ايران را در بين افکار عمومي و مخاطبان عام و خاص مي‌تواند شکل دهد.

آيا تاكنون زمينه‌هايي براي همكاري فرهنگي- هنري ايجاد شده است؟
در ليتواني ما برنامه‌هاي متعددي را در نظر داريم اگر چه اجراي برنامه‌هاي مورد نظر مستلزم همکاري و هماهنگي ارگان‌هاي ذيربط داخلي و حمايت آن‌ها است. شايد مهمترين برنامه‌هايي که در حال حاضر در دستور کار است، برگزاري هفته فيلم ايراني با همکاري موسسه رسانه‌هاي تصويري در هفته اول شهريور ماه سال‌جاري در «ويلنيوس» و برگزاري نمايشگاه «مينياتور ايراني» در «موزه هنر» ليتواني در اوايل پائيز سالجاري با همکاري فرهنگستان هنر به عنوان متولي آن است که اميدواريم بتوانيم در اين دو زمينه تصوير درستي از هنر سينما و همچنين مينياتور که به نوعي هنر بومي شده ايراني است را به نمايش بگذاريم.

عرصه هاي مختلفي كه در ليتواني و يا لهستان در زمينه هنر، مي تواند در بسط روابط جمهوري اسلامي ايران با آن كشورها صورت گيرد، كدام است؟ (چه قابليت‌هايي در اين عرصه وجود دارد)
کشورهاي منطقه چون لهستان و به ويژه ليتواني که در حوزه بالتيک قرار دارند در مجموع کشورهاي فرهنگي و هنري هستند. شايد مهمترين ويژگي اين کشورها جايگاه ويژه موسيقي و هنر چون هنرهاي نمايش نامه‌نويسي، شعر و هنرهاي تصويري و تجسمي است. به عنوان مثال«فردريک شوپن» موسيقي دان معروف لهستاني و يا «ميکولايوس کنستانتيناس چيروليونيس» (Mikalojus Konstantinas Čiurlionis) که در قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم مي زيسته و از موسيقي دانان و نقاشان بزرگ ليتوانيايي بوده که در سطح جهاني نيز مطرح بوده است و يا افراد ديگري چون آقاي«اسکاراس کورشونوواس» (Oskaras Koršunovas) به عنوان کارگردان معروف و معاصر هنر تئاتر مدرن ليتواني مي‌توان اشاره کرد. به هر حال با توجه به ويژگي‌هاي خاص اين کشورها انواع نمايشگاه‌هاي نقاشي، تئاتر، برگزاري هفته فيلم، اجراي کنسرت‌هاي موسيقي محلي و معرفي صنايع دستي و هنرهاي ايراني مي تواند براي مخاطبان لهستاني و ليتوانيايي بسيار جالب و جذاب باشد.

مردم ليتواني در عرصه هاي فرهنگي – هنري چه علاقه‌مندي‌هايي دارند و چه اشتراكاتي براي افزايش تبادلات فرهنگي در اين كشور با كشور ما وجود دارد؟

طبيعت زيباي ليتواني به نوعي به طبع شعري و هنري آن‌ها افزوده است بطوريكه در اين کشور هر ساله جشنواره‌هاي متعددي برگزار مي‌شود که البته به دليل کوچک بودن بعضاً شناخت چنداني از آن در کشور ما وجود ندارد. به هر حال موسيقي فولکلور، هنرهاي نمايشي و نقاشي شايد مهمترين علايق هنري در ليتواني باشد.
شايد جالب باشد که بدانيد از سال ۱۸۲۶ ميلادي در دانشگاه ليتواني زبان فارسي آموزش داده مي‌شود و در حال حاضر نيز در اين کشور کرسي زبان فارسي وجود دارد و همچنان فعال بوده و دانشجويان زبان فارسي را تربيت مي‌کنند. ما اميدواريم با همکاري دستگاه‌هاي ذيربط کشورمان بتوانيم تا حد امکان در گسترش و تقويت اين مرکز و رفع نيازمندي‌هاي آن موفق باشيم.

به نظرشما دپيلماسي فرهنگي تا چه حد مي‌تواند چهره حقيقي جمهوري اسلامي ايران را در كشورهاي ديگر معرفي كند؟
ديپلماسي فرهنگي يکي از ابزارهاي اجرايي ديپلماسي است و امروزه فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري بخشي از ديپلماسي عمومي و جزء لاينفک فعاليت‌هاي ديپلماتيک محسوب مي شوند. خوشبختانه در اين زمينه ايران به دليل فرهنگ غني و تمدن کهن خود از داشته‌هاي بسياري براي عرضه به جهان برخوردار است. بخصوص وقتي که فرهنگ و هنر به عنوان محور اتصال و ارتباط بين کشورها و ملل مورد توجه قرار گيرد.

پيشنهادات جناب‌عالي براي همكاري‌هاي فرهنگي و هنري چيست؟

سفارت جمهوري اسلامي ايران در جمهوري لهستان و آکروديته ليتواني به خاطر فقدان نهاد رايزني فرهنگي در اين دو کشور، در واقع بازوي اجرايي دستگاه‌هاي فرهنگي کشور تلقي مي شود و من و همکارانم آمادگي کامل داريم تا در صورت حمايت دستگاه‌هاي متولي فرهنگ و هنر کشورمان، ارتباط و حضور و فعاليت آن‌ها را در اين دو کشور تسهيل و هماهنگ نمائيم. بدون شک اجراي برنامه‌هاي فرهنگي چون هفته فيلم، اجراي موسيقي، برگزاري نمايشگاه‌هاي صنايع دستي و نمايشگاه‌هاي مختلف هنري، معمول ترين راه‌هاي مبادلات فرهنگي هستند.