با خروج آمریکا از برجام، چهار کشور باقیمانده پس از برگزاری نشستی با ایران در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، بر ایجاد سازوکار ارتباط مالی ویژه با کشورمان در زمان اعمال تحریم های آمریکا از ۱۳ آبان تاکید کردند.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این باره گفته، اروپایی ها در چند ماه گذشته تلاش وسیعی انجام داده و دستکم تاکنون هفت بانک مرکزی توافق کرده اند که راهکار ویژه مالی برای ارتباط با ایران ایجاد و در آینده نیز این راهکار را به موسسه ای تبدیل کنند.
به گفته عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران، اروپایی ها باید تا پیش از چهار نوامبر(۱۳ آبان) که دور دوم تحریم های نفتی و بانکی آمریکا علیه ایران اعمال می شود، سازوکارهای پیشنهادی را برقرار کنند.
«آلبرت بغزیان» کارشناس اقتصادی روز یکشنبه درباره کارکرد این ساز و کار ویژه به خبرنگار ایرنا توضیح داد: هرچند اروپا قصد ندارد پول واحد خود را جایگزین دلار کند و نقش دلار را در اقتصاد جهانی برعهده بگیرد اما می توان دریافت ها و پرداخت های ارزی را با یورو پوشش داد.
وی یادآور شد: پس از جنگ جهانی دوم که اقتصاد اروپا از پای درآمده بود، دلار وظایف متعددی از جمله انجام معاملات ارزی در جهان و نیز حفظ ذخایر و دارایی کشورها را برعهده گرفت و آمریکا نیز قبول کرد که این نقش ها را برعهده داشته باشد؛ به همین دلیل امروز بخش قابل توجهی از مبادلات مالی جهان بر پایه دلار انجام می شود.
بغزیان اظهار داشت: اکنون قیمت گذاری نفت و طلا در بازارهای جهانی برپایه دلار انجام می شود و اغلب کشورها نیز پرداخت ها و دریافت های خود را براساس این ارز انجام می دهند.
به گزارش ایرنا، ۸۰ درصد مراودات مالی جهان با دلار انجام می شود و سهم یورو نزدیک به ۱۴ درصد است؛ از این رو آمریکا با استفاده از قدرت پولی دلار اجازه نمی دهد بانک های اروپایی با ایران کار کنند.
بغزیان افزود: زمانی که اتحادیه اروپا سیاست ایجاد پول واحد را دنبال کرد، به دنبال جانشینی دلار نبود بلکه قصد داشت مراودات داخل اتحادیه را تسهیل کند.
این استاد دانشگاه یادآور شد: از ۱۷ سال پیش تاکنون که اسکناس یورو به بازار آمده، این ارز به وسیله ای برای انجام بخشی از مبادلات پولی در جهان تبدیل شده و البته ویژگی ذخیره ارزش دارایی ها را نیز پیدا کرده کما اینکه برخی کشورها همچون ایران بخشی از دارایی خود را به یورو نگهداری می کنند.
بغزیان افزود: با این وجود، منطقه یورو این تمایل را ندارد که با استفاده از یورو مبادلات چند هزار میلیارد یورویی در جهان را پوشش دهد در حالی که آمریکا تامین اسکناس دلار در جهان را پذیرفته است.
به گفته این کارشناس اقتصادی، اگر یورو بخواهد به وسیله مبادله آن هم در حجم زیاد در جهان تبدیل شود، بانک مرکزی اروپا و کشورهای اروپایی باید تعهد دهند که اسکناس مورد نیاز را به میزان کافی تامین می کنند.
وی در ادامه به مراودات تجاری ایران و اروپا در سال های اخیر اشاره کرد و گفت: البته ارز یورو این توان را دارد که مبادلات چند صد میلیارد یورویی را با ایران پوشش دهد و مشکلی از این بابت نیست.
بغزیان اظهار داشت: اگر اروپا بخواهد و از آمریکا ترس نداشته باشد، به راحتی می تواند این کانال ارتباط مالی یورویی را با ایران برقرار کند؛ چون حساب ها بر پایه یورو نگهداری می شود، به راحتی می توان درآمد حاصل از صادرات ایران را با واردات کالاها و خدمات از حوزه اروپا تهاتر کرد.
وی اعتماد را پایه اصلی برقراری این رابط عنوان کرد و گفت: چنین نباشد که اروپا با تلنگری از مراودات مالی با ایران کنار بکشد.
به گزارش ایرنا، پس از اجرای برجام، ایران و اروپا در مدت ۲ سال، ۸۷ میلیارد دلار مبادله مالی داشتند که بار اصلی انجام آن به دوش بانک ملی شعبه هامبورگ و نیز بانک مشترک ایران و اروپا «ایی.آی.اچ» بوده است.
براساس آمار گمرک، در چهارماهه نخست امسال بیش از ۳۷ هزار و ۴۰۱ تن کالای غیرنفتی به ارزش ۱۵ میلیارد و ۴۵۰ میلیون دلار به مقصد اروپا صادر شد؛ متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی ۴۱۳ دلار بود که نسبت به پارسال ۱۵٫۶۹ درصد افزایش ثبت کرده است.

منبع خبر:خبرگزاری ایلنا