گرچه آمارهای غیرقابل تاییدی از زائران چند ده میلیونی اماکن مذهبی هندوها و بوداها، هر از چند گاهی منتشر می‌شود، آمارهای رسمی نشان می‌دهد شهر مشهد به مرز ۲۵ میلیون گردشگر مذهبی در سال نزدیک شده است. پربیراه نیست که به آن لقب مکه ایران داده‌اند، در حالی که امروزه زائرانش بیش از تعداد آنهایی است که فرصت و امکان زیارت خانه خدا را پیدا می کنند. مشهد، میزبان خوبی برای تمام آنانی است که به عشق و علاقه امام هشتم شیعیان، امام رضا (ع)، پا به این شهر زیارتی می گذارند. شاید طرح کسب و کار و رونق این شهر را بایستی الگویی برای تمامی کشور کرد. دو چیز بیش از هر چیز دیگری در این شهر برای زائران و گردشگران و همچنین کاسب کاران، غنیمت به حساب می آید. نخست امکان سفر به این شهر با طیف وسیعی از بودجه؛ از ارزانترین حالت که سفر با اتوبوس و قطارهای معمولی و اقامت در مسافرخانه های تر و تمیز(تعداد هتل های این شهر از کل هتل های هر استانی در ایران بیشتر است) تا دلپذیرترین نوع آن که سفر با قطارهایی به آسایش خانه و هواپیما و همچنین اقامت در برترین هتل‌های ایران است. هتل‌ها و اماکن اقامتی بسیار مشهد مقدس، در برابر میزبانی طیف وسیعی از شهروندان و مسافران خارجی و همچنین ورود و خروج ده ها پرواز ورودی و خروجی در هرروز، بسیار کم به نظر می آیند، به طوری که در بهترین حالت فقط می‌توان ازهفته‌ها پیش برای سفر به این شهر و رزرو بلیت و اتاق در هتل اقدام کرد.
از طرف دیگر رونق کسب و کار مشهد را می‌توان در بازارها و اماکنی یافت که روز و شب ندارند و هر وقتی از شبانه روز، به گردشگران، هر آنچه که نیاز دارند، می‌دهند؛ از تسبیح و پیراهن برای سوغات گرفته تا طعم خوش شیشلیک‌های شاندیز. همین دو، طیف وسیع بودجه مسافران و زنده بودن شهر حتی در نیمه شب، سبب شده که بسیاری از برندهای مطرح داخلی و خارجی، یا مانند پروما نخستین شعبه خود را در این شهر راه بیاندازند یا مانند پدیده شاندیز از این شهر به برندی کشوری تبدیل شوند. بازارهای مشهد هم به تبع از بودجه زائران و مسافران دسته بندی می‌شوند و از بازار رضا و زیست خاور شروع می‌شوند و تا به امثال مغازه‌های راسته بلوار سجاد و فرهاد که دست کمی‌از بازارهای روز شهرهای لوکس ندارد، ختم می‌شود. مراکز تفریحی آبی همچون سرزمین موج‌های آبی و کوهستان پارک شادی با دسترسی مناسب به مبادی ورودی شهر و برگزاری مداوم و مرتب نمایشگاه‌های ملی و جهانی در مقر برگزاری نمایشگاه‌های مشهد به همراه میزبانی طیف وسیعی از فرهنگیان و فرهیختگان در مراکز آموزش عالی معتبر مشهد مانند دانشگاه فردوسی، این شهر را به شهری چند بعدی تبدیل کرده است. تاسیس شهرک صنعتی بینالود و همچنین تلاش برای اتمام پروژه شهر جدید و لوکس پدیده تا ۶۰۰ روز دیگر نشان می‌دهد که این شهر حتی در مسیر توسعه خود هم زمینه ای مساعد برای هر نوع بودجه و امکانی فراهم می‌آورد. چه جایی بهتر از شهری همیشه زنده و با مسافران بسیار برای کاسب کاران؟
این شهر پس از ورود حضرت علی ابن موسی الرضا(ع) از نوادگان پیامبر اکرم (ص) و هشتمین امام از سلاله پاک امامان شیعه وشهادت آن امام همام به دست مامون خلیفه عباسی در سال ۲۰۳ هجری به مشهد یعنی محل شهادت تغییر نام یافت.
در محل شهادت حضرت رضا (ع) که در گذشته باغی مصفا بود، بقعه ای بنا شد و با معماری زیبای اسلامی‌حرمی‌احداث گردید. واژه «حرم» در واقع به فضای مربع شکلی که بقعه مبارکه را در برگرفته و شامل گنبد، سنگ مرقد و ضریح مقدس می‌شود، اتلاق می‌گردد.
حرم مطهر امام رضا (ع) دارای فضای باز و وسیعی است که به آن صحن گفته می‌شود و در مجموع ۹ صحن در اطراف رواق ها وجود دارند که شامل صحن انقلاب اسلامی، صحن آزادی، صحن جمهوری اسلامی، صحن قدس، صحن جامع رضوی، صحن کوثر، صحن غدیر، صحن هدایت و صحن رضوان هستند. در اطراف حرم مطهر امام رضا (ع) ۱۲مناره تعبیه شده است .مناره یا منار در لغت یعنی جای نور و روشنایی و در اصطلاح، بنایی است بلند که از قدیم بر فراز ایوان اصلی مسجدها، زیارتگاه ها و مدارس دینی می‌ساختند و از آن برای پرتو افکنی و اذان گویی استفاده می‌کردند. اکنون حدود ۱۴۵ متر مربع خشت زرین بر سطح مناره یا گلدسته‌ها وجود دارد. بر بقعه مبارک امام رضا (ع) گنبدی زرین تعبیه شده است .گنبد نمادی ویژه در شهرها و سرزمین‌های کهن و مذهبی و نشانگر علاقه و ارادت مردم به پیشوایان دینی و اولیای خداست.گنبد امام رضا (ع)، یکی از زیباترین جلوه‌های مذهبی است که با درخشندگی خشت‌های طلایی خود، همواره مورد احترام بینندگان بوده و هست. در زمان شاه طهماسب صفوی برای نخستین بار گنبد بارگاه امام رضا (ع) با خشت‌های طلا زینت داده شد. این مکان مذهبی در قالب تشکیلاتی به نام آستان قدس رضوی اداره می‌شود که دارای بخشهای متعدد و گسترده است. در جوار حرم مطهر امام رضا (ع) اماکنی مانند کتابخانه ، موزه قرآن‌های خطی ، موزه فرش ، موزه هدایا ، دانشگاه و مدرسه علمیه و د‌ه‌ها مکان دیگر وجود دارد. هم اکنون کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی با بیش از ۸۴ هزار نسخه کتاب خطی و۴۴ هزار نسخه کتاب چاپ سنگی به عنوان یکی از غنی ترین گنجینه‌های منطقه و جهان اسلام به شمار می‌رود.
از دیگر زیر مجموعه‌های کتابخانه آستان قدس رضوی می‌توان به کتابخانه تخصصی ادبیات با بیش از ۲۸ هزار و ۶۰۰ اثر و کتابخانه علوم قرآن حدیث با بیش از ۹۳ هزار اثر تا پایان سال ۹۰ اشاره کرد که به طور قطع هرساله برتعداد منابع این کتابخانه ها افزوده می‌شود.
موزه فرش آستان قدس رضوی یکی دیگر از جاذبه‌های این سازمان می‌باشد که درصحن کوثر حرم مطهر، به عنوان بزرگترین موزه فرش درکشورومنطقه خاورمیانه درسه طبقه و در فضایی به وسعت شش هزارو۶۰۰ مترمربع قرار دارد.
شهر مشهد با جمعیت نزدیک به سه میلیون نفر نیمی‌از جمعیت استان خراسان رضوی را به خود اختصاص داده و اکنون از زیر ساخت‌های مناسب همچون فرودگاه بین المللی شهید هاشمی‌نژاد ، پایانه‌های قطار و اتوبوس ، مترو و ناوگان حمل و نقل عمومی‌برخوردار است.
دانشگاه آزاد اسلامی‌با ۲۵ هزار دانشجو ، ، دانشگاه علمی‌و کاربردی با۴۰ هزار دانشجو ، دانشگاه علوم پزشکی مشهد با هفت هزار دانشجو و دانشگاه‌های پیام نور، رضوی ، دانشگاه امام رضا (ع) و د‌ه‌ها دانشکده در مشهد با هزاران دانشجو این شهر را به شهری فرهنگی نیز تبدیل کرده است.
این تعداد دانشجو فقط در شهر مشهد مشغول به تحصیل هستند و سایر ۲۶شهرستان استان پهناور خراسان رضوی را در بر نمی‌گیرد.
مشهد علاوه بر جنبه‌های مذهبی و فرهنگی شهری سیاسی نیز محسوب می‌شود و هم اکنون هفت کشور خارجی در این شهر کنسولگری دارند و کمیساریای عالی سازمان ملل در امور مهاجرین خارجی نیز در این شهر فعال است.
برخی از تولیدات صنعتی این استان جنبه صادراتی داشته و اکنون بیش از ۲۰ درصد قطعات صنعت خودرو سازی ایران در استان خراسان رضوی و مشهد تولید می‌شود.
استان خراسان رضوی با مرکزیت مشهد همچنین در بخش کشاورزی از استانهای مطرح ایران است و سالانه بالغ بر هفت میلیون تن محصولات کشاورزی در آن تولید و بخشی از آن به کشورهای منطقه صادر می‌شود.
محصول زعفران استان خراسان رضوی شهرت جهانی دارد و یکی از اقلام سوغات در شهر مشهد برای کسانی که به این شهر مسافرت می‌كنند به شمار می‌رود. خراسان رضوی با برخورداری از پایانه ها و گمرکات سرخس ، دوغارون ، لطف آباد و باجیگران و قابلیت‌های حمل و نقل جاده ای و ریلی از استانهای تاثیر گذار در بخش ترانزیت و حمل کالا و مسافر بویژه به کشورهای آسیای مرکزی است و پل ارتباطی این کشورهای از طریق خلیج فارس و دریای عمان با جهان خارج محسوب می‌شود. خراسان رضوی با برخورداری از منطقه ویژه اقتصادی سرخس که در ۱۸۰ کیلومتری مشهد واقع شده است شرایط مطلوبی برای سرمایه گذاران خارجی در بخشهای مختلف فراهم کرده است و اکنون در این منطقه تلاش‌های خوبی در این زمینه صورت می‌گیرد.
خراسان رضوی با ۱۱۶ هزار و ۴۹۳ کیلومتر مربع مساحت ، ۲۷ شهرستان ، ۷۲ شهر ،۱۶۳ دهستان ، جمعیتی در حدود پنج میلیون و ۹۵۹ هزار نفررا در خود جای داده است.
از این تعداد ۵۱ درصد با جمعیت سه میلیون و چهار هزار و ۸۰۴ نفر مرد و ۴۹ درصد با تعداد دو میلیون و ۹۵۴ هزار و ۶۷۸ نفر زن هستند. جمعیت شهری استان خراسان رضوی نیز چهار میلیون و ۳۰۶ هزار و ۶۷ نفر رقمی‌معادل ۷۲ درصد است.
[دراین نوشتار از اطلاعات مندرج درگزارش ایرنا درباره شهر مشهد استفاده شده است.
ویوان نیوز