طی چند روز دو گروه دانش نوین و پولساز نانو و تلاشگران عرصه صنعت روبروی هم قرار می گیرند، اما طبق نظر سنجی از غرفه های نانو،  بسیار کم اند، صنعتگرانی که برای  بازدید از جشنواره نانو به اهالی علم سر می زنند، که اگر می دانستند، توسعه این فناوری چه سود کلانی را عاید آنها خواهد کرد، و نانو نقشه گنج توسعه صنایع است، به جای آنکه اتوکشیده در غرفه هایشان مشتری پرزنت کنند، ساعت ها با نانویی ها گفتگو می کردند!

می گویید نه؟ ادعای ما را وزیر صنعت معدن و تجارت تایید می کند که: 

(حجم سرمايه‌گذاري ايران در زمينه فناوري نانو قابل مقايسه با سرمايه‌گذاري جهاني نيست اما خروجي کار و حجم تحقيقات ما در کنار کشورهاي مطرح بسيار قابل توجه است.)

 

 

وزير صنعت و معدن و تجارت در سخنان آیین گشایش جشنواره نانو با اشاره به  این که فناوري نانو داراي ارزش افزوده بالايي است  درباره پيش‌بيني‌ جهاني بازار فناوري نانو گفته است : ايجاد درآمدي معادل ده برابر فناوري‌هاي روز، ايجاد ارزش افزوده بالا و ارز آوري از طريق صادرات و ايجاد توان بالا در اشتغال‌زايي، از پتانسيل‌هاي اين فناوري است و پيش‌بيني مي‌شود تا سال 2015 بازاري در حدود هزار ميليارد دلار براي اين فناوري وجود داشته باشد.

وي با اشاره به کاربرد اين فناوري در تمام صنايع، افزوده است : بازگشت سرمايه گذاري در اين حوزه در سال 2015 در حدود 3100 ميليارد دلار برآرود مي‌شود؛ يعني ايجاد 2 ميليون شغل جديد. اگر توانمندسازي محصولات فعلي را از طريق فناوري نانو در نظر بگيريم پيش‌بيني مي‌شود در سال 2014، 11 درصد کل مشاغل توليذي و 15 درصد کل توليد ناخالص جهان و ارزش افزوده‌اي معادل 920 ميليارد دلار، تنها از فناوري نانو حاصل شود.

 غضنفري با اشاره به درجه‌بندي اوليت‌دهي به کالاهاي اساسي وارداتي، گفته است : در حال حاضر کالاهاي اساسي وارداتي به 10 گروه تقسيم‌بندي شده که مي‌توان در حمايت از واردات مواد اوليه و اولويت‌بندي آنها در اين گروه‌بندي با توجه به مواد توليدي داخل کشور، تغييراتي ايجاد کرد که به تجاري‌سازي محصولات داخلي کمک شود.

میثم شیخلر کارشناس ارشد مدیریت صنعتی و مدیر آموزش شرکت مدیریت فناوری یکتا دانش مفید، از رکود حاکم بر طبقه دوم سالن خلیج فارس که سالن حضور نانویی هاست، گلایه مند است، وی حضور “ویکی آیدیا” طرح شبکه تجاری سازی ایده و اختراع را در جشنواره علم تا عمل موثر تر ارزیابی می کند. نرم افزار “ویکی آیدیا” در قالب یک پرتال این امکان را دارد که از طریق کلمات کلیدی صاحبان صنایع را به آنچه نیاز دارند، برساند.

ویکی آیدیا با استفاده از خلاء فضای بین دانشگاه و صنعت ، طرح بزرگترین، جامع ترین و معتبرترین دایره المعارف و شبکه اطلاعاتی و ارتباطی صاحبان فکر، صنعت و سرمایه در جهت تبدیل علم به ثروت در کشور را دنبال می کند و قصد دارد با ثبت نام مخترعان و متقابلا صنعتگران نیازهای هر دو طرف را بشناسد و در زمان لازم هر دو را برای تجاری سازی محصولات پای میز مذاکره بنشاند.

شیخلر مشکل مخترعان را اینگونه عنوان می کند: مخترعان ایرانی بدون نیاز سنجی هرچه را در ذهن دارند، اختراع می کنند و فقط فرم های ثبت اختراع را پر می کنند، بدون آنکه به ظرفیت تجاری سازی محصول فکر کنند.

وی اظهار می دارد: ما وارد شهرک های صنعتی شده و تک تک با کارخانه داران وارد مذاکره شده ایم اما قانع کردن آنها بسیار کار سختی است. خیلی از همین صنایع این روزها در زمینه واردات دچار مشکلات عدیده هستند، در حالیکه ما دانش تولید آنچه در پی اش هستند را در کشور داریم و آنها از این توان داخلی که کاملا از نظر کسب و کار و درآمد زایی به صرفه و  برای دو طرف سود آور است غافل هستند.

شیخلر ادامه می دهد: در بانک اطلاعات ویکی ایدیا حدود 300 مخترع ثبت نام کرده اند اما تعداد صنعتگران بهزور به عدد 60 می رسد. با این وجود وی افق ها را بخصوص در صنعت نانو روشن می داند.

اورژانس Unido  در حمایت مالی و تجاری از کسب و کار نانو 

یکی از زیر مجموعه های مهم سازمان ملل ، سازمان صنعتی یونیدو، در جشنواره و نمایشگاه نانو امسال در زمینه حمایت از فناوری نانو  در صنعت آب و فاضلاب و شیرین سازی آب و آلودگی ها حضوری موثر دارد.  علی مرجوی مدیر برنامه نانو  در یونیدو نمایندگی ایران، وظیفه این مرکز را حمایت مالی از طرح های نانو عنوان کرده و می گوید: این مرکز حدودا 6 ماه است که آغاز به کار کرده و وظیفه آموزش و ترویج پروژه های نانو را برعهده دارد.

وی تصریح می کند: این مرکز در دو مرحله به فعالین ، دانشجویان و مخترعان نانو کمک می کند، مرحله اول کمک در ساخت نمونه اولیه از دستگاه ها پروژه ها و مرحله دوم کمک به تست دستگاه یا پروژه ساخته شده در محیط های حدود است. ما پس از حمایت از کارآفرین ها در این دو مرحله انها رادر زمینه های نانو فناوری و صنعت آب و فاضلاب به منابع مالی متصل می کنیم.

در زمینه همکاری های بین المللی شبکه ای از مراکز فناوری (technology center)( و شبکه ای از متخصصین برای کمک به فناوران و بیزینس هایی که قرار است ادامه فعال
یت دهند به فرآیند تجاری سازی و رسیدن به تولید انبوه به این شکل کمک می کنند که  بعد از مرحله تست ، یونیدو،    cetrtificate،  و مجوز های لازم و کنترل کیفی  را به آنها اعطا و ارتباط اشخاص با منابع مالی را برقرار می کند.

در  این بین یونیدو  همه فعالان از داشجویان تا کارآفرینان را از مرحله تکنیکال تا تجاری سازی همراهی می کند، در تمام این مراحل  هم زمان یونیدو تلاش در آموزش هم داردو در همین نمایشگاه هم سمینار برگزار می کند.

مرجوی اظهار می دارد: با وجود رکود موجود در نمایشگاه بازدید از غرفه یونیده خیلی خوب بوده و ایده پردازان زیادی به آنها مراجعه کرده اند.

رئيس پژوهشکده فناوري نانو دانشگاه صنعتي بابل عنوان می کند : سعي کرديم محصولاتمان را تجاري سازي کنيم.

 دکتر محسن جهانشاهي می گوید : ما سعي کرده‌ايم که تنها در مرز دانش حرکت نکنيم بلکه در حوزه دانش‌هاي خوش‌آتيه حرکت کرديم تا وارد فاز تجاري سازي شويم. در صنايع غذايي ما با توجه به نگهداري طولاني مدت محصولات غذايي، بر روي بحث انبارداري محصولات کار مي‌کنيم. در زمينه نانومحاسباتي و سطوح خودترميم هم پروژه‌هايي را آغاز کرده‌ايم، که اميدواريم در نهايت بتوانيم آنها را تجاري سازي کنيم..

 رئیس مرکز فناوری‌های نوین دانشگاه آزاد اسلامی،  جمشید صباغ زاده، پس از بازدید از این نمایشگاه به ستاد نانو گفته بود : برایم بسیار متعجب کننده بود که این همه کار در کشور انجام شده به خصوص در صنایع پرریسک. در این گونه صنایع تعدد مشتری کم است بنابراین سرمایه‌گذاری طولانی مدت باید انجام شود تا به نتیجه برسد و این که ستاد فناوری نانو از این صنایع حمایت کرده، بسیار خوب است.صباغ زاده در مورد تفاوت نمایشگاه امسال با نمایشگاه سال قبل نیز گفت: «امسال تکنولوژی‌های پایه در نمایشگاه ارائه شده بودند و این برای من خیلی غافلگیرکننده بود. مثلاً واقعا برایم جالب بود که دیدم تکنولوژی آئروژل در کشور ساخته می‌شود.

اما مصطفی نیکو قدم کارشناس بازرگانی شرکت نیلی فام که با 10 سال سابقه یکی از قدیمی های فناوری نانو در بازار مصالح نانو محسوب می شود به خبرنگار کسب و کار   می گوید: با اینکه تبلیغات زیادی در زمینه نانو صورت گرفته اما واقعا برای  قانع کردن بازاریان و شرکت ها  تلاش مضاعف لازم داریم چون هنوز تفکرات بسته و سنتی است. نیلی فام شعارش این است که هرگز خیس نمی شوید و محصولات پوشش ساختمانی و روکار و رنگ تولید می کند. وی می گوید: بازار سنتی هنوز این موضوع را باور ندارد که نانو چه قابلیت هایی دارد و از ما ضمانت می خواهد وقتی محصول را ضمانت می کنیم از ما می خواهند جاهایی که محصولات نانو روی ساختمان ها کار شده نشان بدهیم. وقتی نشان آنها می دهیم، می گویند تازه  دو سال از انجام پروژه گذشته و معلوم نیست در آینده وضع ساختمان چه می شود… 

در حال حاضر تصور ما بر این است که تبلیغات در پیشبرد فناوری نانو بسیار مهم و مهم تر از آن فرآیند برندسازی  است.

در زمینه فناوری نانو در ایران برند مشخصی وجود ندارد و به محض اینکه یک شرکت محصولی را ارائه میکند، ده ها مدل مشابه آن با کیفیت ها و قیمت های مختلف بیرون می آید، در صورتی که اگر محصولات تحت برند مشخص و با انحصار ویژه تولید شوند، نه تنها کسب و کار نانو رونق پیدا خواهد کرد، بلکه جلب اعتماد مشتری بسیار راحت تر خواهد بود که البته در این زمینه ستاد نانو واقعا با تمام وجود برای شرکت ها هر آنچه در توان داشته انجام داده اما چون مشکل اصلی ما بالا رفتن قیمت محصولات در قبال مزیت نانویی بودن آن است، پیشنهاد می کنیم در صورت امکان برای کالاهای اولیه محصولات نانو سوبسید یا یارانه قائل شوند.

نانو کم کننده تعداد صفر قبض ها و پر کننده کیسه پول پس انداز

نیکو قدم در بخش دیگری از سخنانش به مقاومت مسکن مهر در مقابل نانویی شدن صالح ساختمانی اشاره کرد و گفت : 

استفاده از مصالح برپایه نانو در مسکن مهر سه مزیت را بریا پیمانکاران و ساکنان در پی دارد:

1- سبک سازی ساختمان 

2- روش اجرای آسان کاربرد مواد در فرایند ساخت و ساز 

3- اثر گذاری بسیار قابل توجه قابلیت های نانو مثل عایق رطوبت و حرارت  بر روی قبض های انرژی که در کوتاه مدت و بلند مدت بر روی اقتصاد خانواده کاملا اثر گذار است.

وی درباره نمایشگاه امسال از افت کیفی گلایه دارد و معتقد است: محصول جدید ارائه نشده و مخاطب دنبال تکرار نیست.

سه غرفه خارجی از همه بیشتر ملموس هستند، روس ها، کره ای ها و ژاپنی ها، در بین غرفه های کم رونق غرفه ژاپنی ها که برای اولین بار است  به تهران آمده اند از همه پر مخاطب تر شده است؛ چون  محصولات آرایشی نانو تولید می کنند و این یعنی مزیت ها را شناخته و راه  کاسبی از نانو در ایران را خوب آموخته اند، در حالیکه غرفه های دانش بنیان کاملا سوت و کور است!!

بلور و شیشه کاوه آخرین غرفه ای ست که به آن سر می زنیم، این شرکت هم از قدیمی های نانو محسوب می شود که با تنوع محصول خوبی به نمایشگاه آمده و در حالی که  ناهید خدایوندی ، مسئول تحقیق و توسعه شرکت از روند پیشرفت های شرکت خود و ارائه محصول کاملا راضی است اما جاه بین، مسئول فروش از دغدغه های عدم فروش در ایران می گوید و اظهار می دارد: بازار محصولات شیشه نانویی ما فقط بازار صادراتی است، زیرا در کشورهای بازار هدف به خوبی پذیرای اینگونه محصولات است و بر مزیت اقتصادی آنها آگاهی دارد در حالی که در ایران بازهم با این همه تبلیغ و تلاش ستاد نانو هنوز تجارت نانو کار سختی است. بازارهای صادراتی که محصولات ایران را به خوبی می خرند عبارت اند از: اوکراین، ارمنستان، هند ، قرقیزستان ، تاجیکستان و ترکمنستان !!! 

گشت و گذار ما در نمایشگاه نانو به پایان می رسد و با خودمان می اندیشیم: از ما بعید است که مزیت ها را این کشورها به همین نزدیکی و با این همه فاصله فرهنگی پایین تر از ما بفهمند و ما غافل بمانیم از این گنج گران و کیسه پولی که سوراخ نمی شود…

 غافل بمانیم و گنج نفت تمام شود و … دست ما کوتاه و خرما بر نخیل. 

منبع:هفته نامه کسب وکار

عکاس: امیر رضا حمیدی راد