بهتر است چشمانمان را باز کنیم. برخی از این خطرات تا حدی بزرگ هستند که ممکن است حاصل یک عمر تلاش ما را یک شب از دست برباید. با داشتن اطلاعات هرچند مختصر و اولیه راجع به ملزومات خرید و فروش ملک می توانیم از وقوع اختلافات پیچیده و پرونده های قطور و صرف هزینه های هنگفت برای رسیدگی های حقوقی جلو گیری کنیم.

براساس نیازهای اقتصادی افراد، معاملات گوناگونی همه روزه صورت می‌گیرد. زمانی این معاملات به صورت شفاهی به وقوع می‌پیوست و خریدار با پرداخت پول، مغازه خانه یا باغی را می‌خرید. با پیچیده‌تر شدن روابط اجتماعی، بر پیچیدگی‌های معاملات نیز افزوده شده و به تبع آن، قانونگذار با وضع قوانینی به رسمیت شناختن برخی معاملات را منوط به رعایت تشریفات قانونی دانست. مثلا برای ثبت معاملات اموال غیرمنقول اداره ثبت املاک و اسناد تأسیس شود. پیچیده‌تر شدن شرایط اقتصادی و یا در برخی مواقع عدم ثبات اقتصادی از موجباب تخلف از تعهد هر یک از طرفین را فراهم می‌کند. لذا در این مطلب قصد بر این است که بررسی شود چه احتیاط‌ها و پیش‌بینی‌هایی بايد انجام بدهيم که کلاه سرمان نرود. 

احتیاط‌های لازم: 

الف- آنچه مربوط به خریدار است 

۱- بررس اصل سند مالکیت که شامل مواردی چون: ۱-۱ مساحت و حدود ملک بررسی شود. 

۱-۲ بررسی اینکه ملک در رهن، بیع شرط و توقیف نباشد. 

۱-۳ بررسی اینکه توابع، ملحقات و مشاعات ملک توصیف شده باشد. 

۱-۴ منطبق کردن مشخصات مالک در سند با مشخصات وی در شناسنامه و کارت ملی. 

۱-۵ بررسی میزان مالکیت فروشنده در ملک. 

۲- ذی سمت بودن فروشنده 

گاهی اوقات کسی که قولنامه یا مبایعه نامه را امضاء می‌کند خود مالک نیست بلکه وکیل یا قیم یا ولی او می‌تواند باشد و مورد رایج آن وکالت است. باید بررسی شود اگر فروشنده وکیل مالک است آیا در وکالت نامه حق فروش و حق اخذ ثمن برای او تصریح شده است یا خیر. اگر ملک موضوع معامله به فروشنده به ارث رسیده است، باید گواهی انحصار وراثت ملاحظه و فتوکپی آن اخذ و همین طور مشخصات فروشنده با مشخصات موجود در گواهی حصر وراثت انطباق داده شود. 

۳- اطمینان از صحت معاملات فروشنده مانند عدم ممنوع المعامله بودن، عدم مشکوک بودن به حجر (مانند فردی که بسیار مسن است) 

۴- بررسی وضعیت تصرف ملک، مانند اینکه ملک دارای مستأجر است که احتمال وجود دارد تخلیه وی مدت‌ها به طول انجامد. 

۵- تحقیق در خصوص وجود معارض برای ملک. 

۶- ملکی را که در طرح توسعه معابر یا پارک عمومی و … است نباید خرید. 

ب- احتیاط‌های مربوط به فروشنده 

مهمترین مسئله اطمینان از اعتبار مالی خریدار است. از سوی دیگر باید تدبیری بیندیشید که اگر خریدار در موعد مقرر به تعهداتش عمل نکرد، ملک آزاد و تعهد فروشنده ساقط و منقضی شود. 

ج- احتیاط‌های لازم برای طرفین 

۱- قولنامه یا مبایعه‌نامه با حتی پس از تنظیم سند رسمی نگاه دارند و از بین نبرند. 

۲- دفترخانه مشخصی را برای تنظیم سند رسمی انتقال پیش‌بینی و شماره دفترخانه و آدرس آن را در سند قید کنند. 

۳- روز و ساعت معینی برای حضور در دفترخانه تعیین کنند. 

با رعایت شرایط ذکر شده احتمال ایجاد مشکل و مراجعه به مراجع دادگستری به حداقل ممکن خواهد رسید.