دکتر علیرضا شه پرست، مدیرکل صنایع غذا و داروی وزارت صنعت، معدن و تجارت است. شه پرست دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت استراتژیک و دکترای مدیریت کسب وکار در حوزه مهندسی مالی از دانشگاه امیرکبیر است. وی بیش تر در حوزه مالی فعالیت کرده و قبل از این پست دولتی، چند سالی در بخش های خصوصی صنعت دارو مشغول به کار بوده است. از نگاه دکتر شه پرست مهم ترین مشکلات صنایع دارویی مربوط به تامین منابع مالی و صادرات است که حل آن مستلزم کنار گذاشتن تعارف و بخشی نگری ها است. مواردی که در کنار استفاده از افراد با تجربه صنفی و صنعتی می تواند به رونق و سوددهی صنایع، به خصــوص صــــنعت دارویی منجر شود.

به گزارش پارسی پرس مجید بیگناه خبر نگار و فعال رسانه ای حوزه دارو و سلامت کشور با علیرضا شه پرست گفت و گویی انجام داده که در کتاب “مجموعه گفت و گوی مدیران دارویی ایران در سال ۱۴۰۱” انتشار یافته است. دکتر شه پرست در این گفت و گو عنوان کرد: نمایشگاه فارمکـس می توانـد CPhI غـرب آسـیا باشـد و نمایشـگاه بسـیار خوبی اسـت.

در ابتـدا لطفـا دفتـر صنایع غـذا و داروی وزارت صمت را معرفی و از اهداف، وظایـف، خدمات و فعالیت های آن بگویید.

سـاختار جدید وزارتخانه بیشـتر از یک سـال پیش اسـتقرار پیدا کرد. در سـاختار گذشـته، حوزه دارو تحت یـک اداره یـا گـروه، ذیل دفتـر غیرفلزی معاونـت صنایع وزارت صمت پیگیری می شـد. بـه همیـن دلیـل معمـوال حـوزه غـذا و دارو در وزارت صمـت مغفـول می مانـد. از آذر ماه سـال گذشـته یک اداره کل تخصصـی تشـکیل شـد بـه عنـوان دفتـر صنایـع غـذا و دارو کـه بـه صـورت تخصصی موضـوع غذا و دارو را پیگیـری می کنـد.
ایـن پیگیـری در چهـار محـور تولید و سـرمایه گذاری، بـازار و تجارت خارجی، فنـاوری و نوآوری و حوزه کسـب و کار انجـام می شـود؛ چـه در حـوزه غـذا و چـه در حـوزه دارو. ایـن دفتر مسـائل صنایع دارویی شـامل مـواد اولیـه دارویـی و محصول نهایـی دارو را پیگیـری می کند.
موضوعاتـی ماننـد واردات مـواد اولیـه، ماشـین آالت، مباحـث مربـوط بـه شـهرک های صنعتـی و مشـکلات صنعـت، تجـارت خارجـی و صـادرات و رفـع موانع صادراتـی و… به این دفتـر ارتباط پیدا می کنند. در سـازمان غـذا و دارو چـون مباحـث تنظیـم بـازار صنایـع دارو بـه عهـده آنهـا اسـت، مـا بحث هایـی بـا آنهـا داریـم که حـوزه مربـوط بـه صـادرات و صنعـت بایـد در وزارت صمت پیگیری شـود.

آیـا دفتـر صنایـع غـذا و دارو فقـط در نقش مشـاور اسـت یـا قـدرت اجرایـی هـم دارد؟ یعنـی می توانید در قوانیـن و اجـرای آن دسـت ببریـد و دخالتـی کنید؟

مـا قائـل بـه ایـن هسـتیم کـه سـتاد وزارتخانـه نقـش قانون گـذاری و تسـهیل گری و راهبـری صنایـع را بـه عهـده دارد و مـا صرفـا مشـورتی نیسـتیم. بـه طور مثـال در بحـث مالیات بـر ارزش افـزوده مواد اولیـه دارویی، پیگیری هـای مشـترک بـا وازرت بهداشـت داشـتیم و البتـه لایحـه نهایـی در وزارت صمـت تهیـه و بـرای بخش هـای ذیربـط ارسـال شـد.
یـا معافیـت ماشـین آلات کـه انشـاءالله برای سـال آینـده هم خواهیم داشـت، از طریـق این وزارتخانـه انجام و اجرایـی شـد. یـا بحـث تامیـن مالـی زنجیرهای بنگاه هـای دارویی کـه یکی از آنهـا اوراق گام بـود، که از طریق پیگیری هـای وزارت صمـت اتفـاق افتـاد. در مـورد بحـث قانون گـذاری درسـت اسـت کـه قانون گـذار نیسـتیم، امـا فقـط نقش مشـورتی هم نداریـم و از جایـگاه اجرایی نیـز برخورداریم.

بعضـی فعالیت هـای دفتـر صنایـع غـذا و دارو مـوازی با سـازمان غـذا و دارو اسـت. رابطـه بین ایـن دو نهاد بـه چـه شـکل برقرار می شـود؟

تداخلـی وجـود نـدارد. ببینیـد در حـوزه سلامت ارگان هـای مختلفـی داریـم. وزارت بهداشـت، اداره
اسـتاندارد، گمـرک و… خـود وزارت بهداشـت هـم معاونـت درمـان دارد.
از طـرف دیگـر سـازمان غـذا و دارو هـم فعـال هسـت، این طرف هـم وزارت صمـت وجـود دارد، معاونت علمـی ریاسـت جمهـوری نیـز درایـن بخـش فعالیت هایـی دارد. امـا هیچکـدام از اینهـا با هـم تعـارض ندارند. هرکـدام وظایفـی برعهـده دارنـد کـه بایـد انجـام دهنـد. طبـق آنچـه کـه قانـون مشـخص کـرده، حـوزه تنظیـم بـازار و رگولاتـوری و قانون گـذاری در حـوزه سلامت بـه عهـده سـازمان غذا و دارو اسـت. فهرسـت دارویی کشـور، آنچـه کـه مربـوط بـه اسـتانداردها اسـت و … را آنهـا تعیین می کننـد. ما هـم معتقدیم یـک رگولاتور قـوی داریـم و باید مسـتقل عمـل کند. اما صنعت فقط رگولیشـن و قوانین نیسـت، مسائل متعدد دیگری نیز وجود دارد. از واردات و تولیـد مـواد اولیـه در ابتـدای زنجیـره تـا مسـائل مربـوط بـه کارخانجـات و ارتبـاط آنهـا بـا محیـط زیسـت، مسـائل مربـوط بـه شـهرک های صنعتـی، بخش حمـل و نقـل و لجسـتیک، موضوعـات مربوط بـه ماشـین آلات، بحـث مربـوط بـه صـادرات و… ایـن مسـائل بایـد پیگیری شـود. علـت ایـن همـه مسـائل و مشـکلات مربـوط بـه دارو هم این اسـت کـه ایـن بخش ها مغفـول مانده انـد و صرفا
بـه صنعـت بـه عنـوان خدمـات نـگاه شـده اسـت. «تـو داروی داخلـی من را برسـان، بعـد از اینکـه رسـاندی دیگر خداحافـظ !!!» لـذا کارخانه هـا رهـا می شـوند، مشـکلات آنها تلنبـار می شـوند و در نتیجه صنعت دچار مشـکل می شـود.
در حوزه هایـی، به خصـوص در صنعـت و تجـارت دارو اعتقـاد داریـم کـه بایـد در جـای تخصصـی خودش پیگیـری شـود. اگـر دارو را بـه عنـوان یـک صنعـت پررونـق و سـودآور نبینیـم، نتیجـه اش ایـن می شـود که هر سـاله در مـورد بازسـازی و نوسـازی صنایـع صحبـت می کنیم. اما آیـا ایـن اتفـاق دسـتوری انجـام می شـود؟ یعنی دسـتور بدهیم کـه کارخانه بـرود نوسـازی کند؟ یا نـه، باید
کشـش را درون آن کارخانـه ایجـاد کنیـم کـه بـا ایجاد مشـوق هایی خودش نوسـازی کند.
مـا ایـن را رهـا کردیـم و صرفـا بـه تنظیـم بـازار داخـل می پردازیـم و نتیجـه اش می شـود روزمرگـی کـه اتفـاق می افتـد. لـذا ایـن نهادهـا بـا هم مـوازی نیسـتند و وظایف مشـخصی دارنـد اما وقتـی وارد تداخل بخشـی می شـویم ممکـن اسـت تعارض هایـی اتفـاق بیفتـد.

چرا وضعیت دارویی در کشـور ما به سـمتی رفت که از صادرکننده به واردکننده تبدیل شده ایم؟

یـک مثـال می زنـم، مـا در صنعت شـیرینی و شـکلات حدودا در سـال ۵۰۰ میلیـون دلار صادرات داشـته ایم. عمـق دانـش مـا در حـوزه دارو خیلـی بالاتر از این اسـت. شـاید ۴۷-۴۸ شـرکت در تولیـد مواد موثـره دارویی داشـته باشـیم کـه نزدیـک به ۴۰ تـا از اینهـا دانش بنیان هسـتند.
یعنـی نفـوذ فنـاوری و پیچیدگـی در حـوزه مـواد اولیـه دارویـی و محصـول نهایـی دارو خیلـی بـالا اسـت. مـا صـادرات ۲۰۰ میلیونـی را هـم در سـال های میانـی دهـه هشـتاد تجربـه کردیـم امـا الان بـه ۴۰ میلیـون دلا صـادرات رسـیده ایم. علـت ایـن موضـوع نـگاه غلط بـه صنعت اسـت. ما صنعـت را خدماتـی می بینیم و اعتقـاد نداریـم این صنعت می توانـد پررونـق و سـودآور باشـد. اگـر شـیب بندی هـر صنعتـی را درسـت طراحـی کنیـم و نگاه مـان بـه آن صنعـت، نـگاه سـودآوری باشـد، خودبه خـود صـادرات آن هـم رونـق می گیرد. امـا امـروز بـا ایـن مواجـه می شـویم کـه می گوینـد صـادرات ممنـوع اسـت، مگـر اینکـه نیـاز داخـل جواب داده شـود و بعـد صادر شـود.
اگـر از ابتدا تولید شـما صادرات محور باشـد یـا اصطلاحـا “Production Oriented Export” را در نظر بگیریـد، اگـر ظرفیـت تولیـد را چـه از نظـر کمیـت و چـه از نظـر کیفیت بـرای بازارهـای منطقه طراحـی کنید،قطعـا در بـازار داخـل بـه مشـکل نخواهیـد خـورد. وقتـی می توانیـم منطقه را سـاپورت و حمایـت کنیـم، طبیعتا بـه نیـاز بـازار داخلـی هـم می توانیم جـواب دهیم.
ایـن موضـوع بـه طریق اولی در دارو شـدنی اسـت. بـرای مثال دارویـی داریم کـه دربه در دنبـال گرفتن یک قیمـت ۵۰-۶۰ هـزار تومانـی در کمیسـیون های قیمت گـذاری مـی دود ولـی بعد همـان دارو با قیمـت ۴۰۰ هزار تومان وارد کشور می شـود.
چـون اصلا اعتقـاد نداریـم ایـن صنعـت بایـد سـودده باشـد. هـر صنعتـی، تـا سـودده و پررونـق نباشـد، زنجیره هـای بعـدی و خدماتـی کـه از آن صنعـت می گیریـم هـم دچـار چالـش خواهـد شـد.

به نظر شـما مشکل از کجاست؟ این نگاه از کجا سرچشمه می گیرد؟

سـه چالش در نگاه مدیریتی حکمرانی داریم.
اولیـن چالـش تعـارف اسـت. مـا بسـیار مدیـران تعارفی در سـازمان هـا و ارگان ها داریـم کـه در مواقع لزوم موضـع صحیـح اتخـاذ نمی کنند.
دومیـن چالـش نـگاه بخشـی اسـت. مـا بخشـی نگر هسـتیم و تعصب بخشـی داریم. ایـن مدت که در سـاختار دولتـی هسـتم ایـن موضـوع را بیشـتر از پیـش می بینم و احسـاس می کنـم. برای مثـال شـخصی از وزارت جهاد اسـت، عمیقـا بـه وزارت جهاد متعصب اسـت.
مـن ایـن موضـوع را درک نمی کنـم. چـرا بایـد مـا بـه بخش خودمـان متعصب باشـیم؟ مـا باید بـه منافع ملی متعصـب باشـیم، نـه اینکـه اصـرار کنیـم یـک موضـوع حتمـا در بخـش خودمـان انجام شـود. علت ایـن ممکن اسـت بعضـا ناآگاهـی باشـد و بعضا دلایل دیگر داشـته باشـد.
مشـکل سـوم مـا، نداشـتن تجربـه صنفـی و صنعتـی اسـت. افـرادی در بخش هـای مختلـف مربوط بـه صنعت می نشـینند کـه ده دقیقـه هـم آن طـرف میـز نبودنـد. تصمیم هایـی می گیرنـد کـه نمی داننـد شـش مـاه دیگـر صدایـش در می آیـد. نمی داننـد اثـر تصمیم گیری شـان چیسـت!
ایـن سـه مـورد در کنـار هـم باعـث می شـود نـگاه اشـتباه به صنعـت اصلاح نشـود. اگر این سـه چالـش را در حکمرانـی دولتـی خودمـان حـل کنیـم بقیه مسـائل حل می شـود. افـرادی بایـد در پسـتها و جایگاه ها بنشـینند که اول تعارف نداشـته باشـند، دوم نگاه بخشـی نداشـته باشـند و سـوم تجربه صنفی و صنعتی داشـته باشـند.

آیا در دفتر شـما به روی سـندیکاها و انجمن ها که می خواهند با شما تعامل داشته باشند باز است؟

نـه فقـط سـندیکاها و انجمن هـا، بلکـه در ایـن دفتربـه روی کلیـه فعـالان صنعـت بـاز اسـت. اعتقـاد مـن ایـن اسـت و از روز اول کـه آمـدم خیلـی از اختیـارات تصمیم گیـری را بـه اسـتان ها دادیـم کـه اصلا شـرکت ها نیاز نداشـته باشـند اینجـا حضور پیـدا کنند.

وظیفـه مـا ایـن اسـت کـه کارمان را درسـت انجـام بدهیـم تا آنها بـرای پیگیـری مشکلاتشـان اینجـا نیایند. و اگـر هـم می آینـد بـرای هم اندیشـی و سیاسـتگذاری بیاینـد. خـدا را شـکر الان کاملا مشـخص اسـت که از سـال گذشـته تـا امـروز وضعیت به چه شـکل شـده اسـت.
در حـوزه سـندیکاها و انجمن هـا هـم بـه همیـن صـورت اسـت. یعنـی مـن از روز اول ارتباط موثـری با آنها داشـتم. اعتقـاد مـن این اسـت که سـندیکاها و انجمن های صنفـی بازوهای فکـری و عملیاتی حاکمیت هسـتند.
ممکـن اسـت مـا فـردی را در جایـی قبـول نداشـته باشـیم امـا نمی توانیـم بگوییـم بـرای مثـال آن سـندیکا یا آن انجمـن را قبـول نداریـم. تا الان تعامل سـازنده ای داشـتیم. حتـی اگـر بخش هـای مختلـف حـوزه دارو در بـازار بـا هـم تعارضاتی داشـته باشـند، ما سـعی کردیم طرف کسـی را نگیریـم و اینجـا هم افزایـی ایجـاد کنیم. سـعی کردیـم اختلاف نظرهایـی کـه در سـطح مارکـت وجـود دارد، وارد حـوزه صنعت نشـود. حـرف همه طرف هـا را شـنیدیم و قبـول هـم داریـم که هریـک از آنها در مـواردی درسـت می گویند. سـعی کردیم نقش پـدری صنعـت را ایفـا کنیم و طـرف هیچکـدام را نگیریم.

یـک سـوال در خصـوص طرحـی جنجالـی. آیـا به نظر شـما طـرح دارویـار طـرح خوبی بـود؟ و آیا شـما به عنـوان یـک مسـئول دولتی بـا این طـرح از ابتـدا موافـق بودید؟

ای کاش در ابتـدا و قبـل از اجـرای طـرح دارویـار با همه ارکان نظام سلامت مشـورت می شـد. البته همگان در صنعـت بـا ایـن موافـق هسـتند که کلیت این طـرح خوب بود. حـذف ارز ترجیحـی و تخصیـص منابع آن به بیمه گرهـا بـرای جلوگیـری از افزایـش پرداختـی از جیـب بیمـار و از آن طـرف هـم آزاد شـدن ظرفیـت صنایع برای صـادرات و غیره.
روی کاغـذ طـرح خوبـی بـود، امـا این طرح پیوسـت هایی هـم دارد. اینجاسـت کـه می گوییم کسـی که آن طـرف میـز نبوده باشـد ایـن موضـوع را درک نمی کند. مـا در جلسـات متعـددی در مجلـس و جاهـای دیگـر ایـن موضـوع را بارهـا فریـاد زدیم کـه اگـر کارخانه ای بـرای مثـال ۲۰ میلیـون دلار ارز ترجیحـی می گیـرد، بـا ارز ۴۲۰۰ تومانی حدودا بـه ۱۰۰ میلیارد تومـان نیاز دارد.
وقتـی ارز ۲۵ هـزار تومـان می شـود باید بـه او حدود ۵۰۰ میلیـارد تومان بدهیم. برای یـک دوره حدود ۴۰۰ میلیـارد تومان سـرمایه در گـردش این کارخانه باید تامین شـود.
دقـت نشـده کـه اساسـی ترین موضـوع و گلـوگاه کلیدی ایـن طرح، همیـن تامیـن مالی صنعت دارو اسـت، نـه قیمت گـذاری کـه یکشـبه تعییـن و اعلام می شـود.

همـه ارکان حاکمیـت بایـد از یـک طـرح کـه بـرای اجرا می آیـد حمایـت کنند، اما کسـی که متولـی اجرای طـرح اسـت بایـد بـه ایـن نکتـه توجـه کنـد کـه اساسـی ترین بخـش هسـتند. از آن طـرف بیمه هـا بایـد به موقع به تعهدات شـان عمـل کننـد. بلـه نقشـه زیبایی داریم، اما تا اجرا نشـود بـه درد نمی خـورد. اجرای این طرح دو پاشـنه آشـیل داشت.
اولـی بحـث تامیـن مالـی صنعـت بـود که بایـد از اول به صـورت جد پیگیری می شـد نـه اینکـه الان پیگیری شـود. موضـوع دوم بحـث مطالبه گری از بیمه ها اسـت.
منابـع بایـد از طریـق سـازمان برنامـه و بودجـه بـه روز در اختیار بیمه ها قـرار گیـرد و ازطریق بیمه ها هـم به روز و بهینـه در اختیـار بیمارسـتان ها و داروخانه هـا قرارگیـرد. اگـر این بیـن دو تا ۲۰-۳۰ درصـد عدم کارایی و … داشـته باشـیم و بیمه هـا هـم ۶ مـاه کار را عقـب بیاندازنـد و تامیـن مالـی هـم اتفـاق نیفتـد، مسـلما طـرح زمیـن می خـورد.
متاسـفانه هیچ مشـورتی در مورد این طرح با وزارت صنعت انجام نشـد، اما کلیات طرح می توانسـت خوب باشـد بـه شـرطی کـه پیوسـت های آن هـم دیـده می شـد، که مهم تریـن آن بحـث تامین مالـی بود.

بسیاری از فعالان حوزه دارو اعتقاد دارند که حمایت های خوبی از صنعت داروی کشور نمی شود. آیا دولت حمایت لازم را از صنایع دارویی انجام می دهد و آیا این حمایت باید همیشه ادامه پیدا کند؟

اعتقـاد مـن این اسـت کـه وظیفه دولـت قاعده گـذاری صحیح، تسـهیل گری و نظارت اسـت. اگر ایـن اتفاق بیفتـد همـه چیـز حـل خواهـد شـد. امـا کاری که انجام می شـود این اسـت کـه ناگهـان از یک کارخانـه یا یک محصـول حمایـت می شـود. یعنـی حمایـت مـا هـم بخشـی انجـام می شـود و ایـن جـواب نمی دهد. دسـتور کار مـا بـه طور کلـی حمایـت از تولید داخل اسـت.
ایـن حمایـت بـه صـورت جـدی هـم وجـود دارد، در قوانینـی کـه می گذاریـم، در پیشـنهادات، طرح هـا و لایحه هایـی کـه بـه مجلـس مـی رود، در حـوزه مالیـات بـر ارزش افـزوده، در معافیت هایـی کـه می بینیـم، درجلوگیـری از واردات محصولاتـی کـه تولیـد داخـل دارنـد و چـه در حمایت هـای تعرف ـهای. همـه اینهـا در حـال انجام شـدن اسـت.
امـا چیـزی کـه الان می بینیـم، نارضایتـی وجـود دارد و ایـن نارضایتـی فقـط در تولیدکننده هـا نیسـت. مـردم هـم از کیفیـت نارضایتـی دارنـد. داروخانه هـا هـم از بیمه هـا ناراضـی هسـتند.
وقتـی عـدم رضایتمنـدی متـوازن اسـت، یعنـی همـه ناراضی هسـتند، یعنی ایـن سیسـتم مدیریت نظـام درمان یـا صنعـت دارو بـه صـورت کلـی اشـکال دارد و بایـد نـوع نـگاه اصلاح شـود. وگرنـه وزارت صمت کـه دارد جلـوی واردات مشـابه تولیـدات داخلـی را می گیـرد و از طریـق تعرفـه هـم حمایـت می کند. ولـی ناگهـان بـا یـک عـدم قیمتگـذاری صحیـح، بـا یـک دیـر قیمـت دادن، بـا یـک تصمیم گیری بخشـی غلـط، ناگهـان مواجـه می شـویم بـا واردات ۵۰ میلیـون دلار آنتی بیوتیـک. این اسـمش حمایت نکردن نیسـت، بلکـه یـک بخـش و یـک حـوزه خاص بـه وظیفـه اش عمـل نمی کند. بـه طـور کلـی اگـر بخواهیـم صنعت شـکوفا شـود، به جـای نگاه کردن بخشـی بـه تولیـد و صـادرات و … به کل نـگاه کنیـم. اقتصـاد یـک کل منسـجم اسـت. بایـد آن صنعـت را بـه صورت کلان نـگاه کرد و شـیب بندی آن را بـه صـورت درسـت طراحـی کـرد که به سـمت سـودآوری و رونـق آن صنعت باشـد. وقتی ایـن طراحی شـد خودبه خـود از صنعـت حمایت خواهد شـد.

در مـورد تعرفه گـذاری و حمایت هایـی کـه از ایـن طریـق از صنعـت انجـام می دهیـد، دفترغـذا و دارو چه برنامه هایـی برای سـال ۱۴۰۲ دارد؟

نـه فقـط در مـورد سـال ۱۴۰۲،بلکـه بـه طـور کلـی چـه در صنعـت غـذا وچـه در صنعـت دارو حمایـت همیشـگی وجـود دارد. اول اینکـه درسـت اسـت مـا قصد حمایـت از تولیدکننده داریـم، اما بایـد مصرف کننده را هـم ببینیـم کـه ایـن حمایـت بـه سرنوشـت صنعت خـودرو و نـگاه منفی کـه به حمایـت از آن صنعـت وجود دارد، دچار نشـود.
محصولاتـی کـه تولیـد داخلـی دارد و نیـاز داخـل را تامیـن می کنـد و قطعـا از نظـر کیفیـت پاسـخگوی نیاز داخلـی اسـت، سیاسـت مـا بـه سـمت ممنوعیـت واردات این نـوع داروهـا می برد.
اگـر ایـن امکان وجود نداشـته باشـد بـه سـمت حمایت های تعرفـ های می رویم. امـا در محصولاتی کـه تولید داخلـی جوابگـو نیسـت یـا کیفیـت مناسـبی نـدارد ما بـه سـمت تسـهیل گری واردات می رویـم، بـه صورتی که حداقـل بـا یـک کیفیـت خـوب محصـول نهایی به دسـت مصرف کننـده برسـد. لذا نمی تـوان فرمول مشـخصی داد و بسـته بـه هـر موضوعی متفاوت اسـت.

همچنـان می شـنویم که ترخیـص کالاهـا، بـه خصوص کالاهـای اسـتراتژیک غذایـی و دارویی، بـه کندی صـورت می گیـرد. دلیل این امـر چیسـت و چـه تاثیراتی بر روی سلامت جامعـه دارد؟

دلیـل ایـن کنـدی را مـن نمی دانـم و نمی توانـم بـه ایـن سـوال جـواب روشـنی بدهـم. اگـر موضوعـی باشـد مـا وارد می شـویم، امـا بـه صـورت معمـول خـود سـازمان غـذا و دارو بـا گمـرک در ارتبـاط اسـت و مـا نقـش مسـتقیم در ایـن حـوزه نداریـم. شـاید یـک دلیـل این مشـکلات برگردد بـه همان عـدم تجربه صنفـی و صنعتی کـه اشـاره کردم. بـرای مثـال کارشناسـی کـه در یـک اداره کل گمرک نشسـته اسـت، نمی داند کـه اگر یـک تاییدیه را یک هفتـه دیرتـر انجـام دهـد، خیلی فـرق می کند. مـوارد دیگری هم هسـت.
گاهـی ابلاغ قوانیـن طـول می کشـد و درگیـر بروکراسـی اداری می شـود. اخیـرا گویـا بهتـر شـده اسـت. ما اینجـا مسـتقیما ورود نمی کنیـم، چـون فرآینـد آن از طریـق «دفتر مقـررات صـادرات و واردات» وزارت صمت ذیـل سـازمان توسـعه تجـارت انجـام می شـود. البتـه ما بـه عنـوان دفتر غـذا و دارو با دفتـر مقررات صـادرات و واردات تعامـل داریم.

سـندی وجـود دارد بـه نـام سـند جامـع صادراتـی، سرنوشـت ایـن سـند بـه کجـا ختـم شـد و االن در چـه وضعیتـی اسـت؟

در سـازمان غـذا و دارو شـورایی بـه اسـم شـورای «سیاسـتگذاری صـادرات محصـولات سلامت محور» تشـکیل شـد کـه مـن هـم عضـو آن هسـتم. سـند سیاسـتگذاری صـادرات هـم قرار بـود ذیـل آن شـورا طراحی بشـود و شـد. امـا اسـناد بـرای اجـرا هسـتند و بـرای نوشـتن طراحـی نمی شـوند.
مـا اگـر نگاه مـان بـه صـادرات را اصلاح نکنیم دوهزار سـند هم بنویسـیم اتفاقـی نخواهد افتاد. تـا زمانی که نـگاه سـازمان غـذا و دارو صرفـا بـه تنظیم بازار داخلی اسـت، صـادرات صنعـت دارو رونق نخواهـد گرفت. ما تـا جایـی که توانسـتیم سـند را جلو بردیم و پـای آن هم خواهیم ایسـتاد.
اعتقـاد مـا ایـن اسـت کـه صـادرات دارو باید به طـور کامل آزاد باشـد و مواردی کـه امکان دارد در کشـور کمبـود اتفـاق بیفتـد، اگـر ایـن کمبـود از طریـق کارخانـه قابـل حل باشـد کـه از همـان راه انجام می شـود؛ اگر نـه وزارت بهداشـت ابزارهای دیگـری هم دارد.
مگـر وقتـی کـه صـادرات ممنـوع بـود واردات انجـام ندادند؟ اگر صـادرات در همیـن زمان آزاد بود شـاید کارخانه هـا می توانسـتند مشـکل مالـی خـود را حـل کننـد و تولیـد داخـل هم بـه مشـکل نمی خورد. ایـن سـند در حـال پیگیـری در شـورا اسـت، امـا اگـر بخواهـد مفیـد باشـد بایـد نگاه مـان بـه صنعـت دارو و صـادرات آن را عـوض کنیـم.

نمایشـگاه های زیـادی در کشـور برگـزار می شـود. اما نمایشـگاهی کـه تقریبـا همه فعـالان صنعت دارویـی به آن اشـاره می کننـد، نمایشـگاه فارمکـس اسـت کـه اسـتانداردهای مورد نیـاز ایـن صنعـت را دارد. نظر شـما درباره برگـزاری این نمایشـگاه ها در کشـور چیسـت و عملکـرد نمایشـگاه فارمکس را به چـه صورت ارزیابـی می کنند؟

نشـانه حمایت وزارت صمت از نمایشـگاههایی مانند فارمکس این اسـت که جلسـه شـورای سیاسـتگذاری فارمکـس در همیـن وزارت صمـت برگـزار شـد. همـان روز مـن اشـاره کـردم کـه فارمکـس می توانـد CPhI غـرب آسـیا باشـد و ایـن اصطلاح را خـود من مطرح کـردم. فارمکس نمایشـگاه بسـیار خوبی اسـت. بـا توجـه بـه اینکـه بحـث بسـته بندی و ملزومـات و غیـره هـم بـه آن اضافـه می شـود و بـا توجـه بـه جایـگاه صنعـت مـواد اولیـه مـا می توانـد نمایشـگاه بسـیار خوبـی باشـد. امـا بـه نظـر من باید بازارهای هدف نمایشـگاه مشـخص شـود. ما تـا جایی کـه بتوانیم از ایـن صنعت حمایت می کنیـم، تمـام قـد هم حمایـت می کنیم.
نمایشـگاه فارمکـس را بـه طـور کل نمایشـگاه موفقـی می دانیم و باید نقـاط قوت آن تقویـت و نقاط ضعف آن برطرف شـود که هر سـال نمایشـگاه کامل تری را شـاهد باشـیم.