مینو مراثی، دانش‌آموز رشته ریاضی فیزیک دبیرستان فراز در رابطه با نحوه شروع ساخت دستگاه «سولارتتراگون» می‌گوید: برای ساخت این خودرو پس از ارایه طرح به مسؤول پژوهش‌سرا، هر یک از اعضای گروه ایده‌ای را مطرح کرده و بخشی از کار را بر عهده گرفتند که در نهایت با توافق گروه از اوایل تیرماه شروع به کار کردیم.

ستاره جان‌نثاری نیز که از دیگر اعضای این گروه چهار نفره است در تکمیل صحبت‌های دوست خود می‌گوید: در طول کار، وظایف افراد تقسیم بندی شده بود و تمامی قسمت‌های پروژه با همکاری تمام گروه انجام شد.

وی در رابطه با نحوه به دست آوردن اطلاعات ساخت این خودرو می‌افزاید: در قسمت الکترونیکی ساخت این خودرو نیاز به اطلاعات تخصصی نداشتیم. اتصال پنل به موتور تنها توسط چند سیم مثبت و منفی، اتصال آنها به چرخ‌ها و سپس حرکت انجام می‌شود، اما در قسمت‌های آیرودینامیک از دبیران فیزیک و اعضای پژوهش‌سرا کمک خواستیم.

مراثی ادامه می‌دهد: مدیر پژوهش‌سرای دانش آموزی شهید نساجی بر روند فعالیت، گروه نظارت کامل داشت و در انجام کارها در تمام قسمت‌ها به ما کمک می‌کرد.

جان‌نثاری در خصوص نحوه تصمیم‌گیری برای شکل ظاهر دستگاه، چنین می‌گوید: با ثبت نام در این پژوهش‌سرا و تصمیم‌گیری برای ساخت خودرو‌، متوجه شدیم که بیشتر خودروهایی که اینجا ساخته می‌شود شبیه ماهی است، تصمیم گرفتیم چیزی بسازیم که ظاهرش شبیه یک خودرو باشد. در نهایت این ماشین را به شکل مکعب مستطیل ساخته و قوانین آیرودینامیک را بر روی آن پیاده کردیم.

وی با اشاره به اینکه ماشین خورشیدی سال‌ها است که به اشکال گوناگون طراحی می‌شود، افزود: ما خودرو را طوری طراحی کردیم که قسمت عقب آن تیزتر باشد، چون بر اساس قوانین آیرودینامیک اگر پشت خودرو تیزتر باشد، عملکرد بهتری خواهد داشت.

مریم اسماعیل‌پور از دیگر اعضای این گروه با اشاره به اینکه این نخستین سالی است که در جشنواره شرکت می‌کند، ادامه می‌دهد: ما هیچ اطلاعاتی در مورد فضایی که خودرو قرار است بر روی آن حرکت کند و سایر قوانین ساخت خودرو نداشتیم و این موارد را مدیر پژوهش‌سرا به ما آموزش داد.

مراثی ادامه می‌دهد: فضایی شبیه محل برگزاری مسابقه را ساختیم و حرکت خودرو بر روی آن را امتحان کردیم و با این اقدام خودروی ما توانست در روز مسابقه به خوبی حرکت کند، اما بیشتر خودروهای دیگر موفق به حرکت نشدند.

وی در رابطه با تاثیر رنگ‌بندی بر سرعت و قدرت خودرو خورشیدی، اضافه کرد: برای افزایش قدرت خودرو از رنگ‌بندی مناسب استفاده کردیم. در رنگ‌های گرم بازتاب نور بیشتر از جذب نور است، به همین دلیل خودرو به دلیل بازتاب نور از خود، زیاد گرم نمی‌شد.

اسماعیل‌پور می‌افزاید: با این روش بازدهی سلول‌های خورشیدی بالا رفت. ما سرعت و قدرتمان را هم‌زمان تا حد نیاز افزایش دادیم و برای این کار، سلول‌ها را به صورت موازی به هم وصل کردیم. این امر باعث شد که سرعت خودرو بالا رود، ولی در عین حال باید تعادل ماشین را حفظ می‌کردیم، چراکه اگر سرعت ماشین افزایش یابد، از قدرت آن کاسته می‌شود.

جان‌نثاری با بیان اینکه باید به وسیله نیروسنج توان جابه‌جایی خودرو تست می‌شد، می‌گوید: وزن مجاز خودرو به طور میانگین بین دو تا شش کیلوگرم است و ما نیز موفق به ساخت این خودرو با وزن چهار کیلوگرم شدیم.

وی درباره جنس اجزای این ماشین خورشیدی می‌افزاید: شاسی آن از جنس چوب بالسای خشک بسیار مقاوم و سبک است و طبق قوانین مسابقه نفوذ آب به اجزای چوبی ماشین‌ها خلاف مقررات بود و در این راستا از اسپری ضد نفوذ آب در ساخت ماشینمان استفاده کردیم.

جان نثاری، وجود قوس زیر این خودرو خورشیدی را زنگ خطری برای عدم موفقیت در پیروزی در این مسابقات عنوان و خاطرنشان کرد: خوشبختانه توانستیم با استفاده از چند تکه یونولیت و شش ستون برای تکیه دیواره‌های خودرو این مشکل را نیز برطرف کنیم.

اسماعیل‌پور در پاسخ به خبرنگار ایسنا در رابطه با میزان هزینه‌ ساخت دستگاه می‌گوید: تمام تجهیزات ساخت این خودرو خورشیدی با هزینه پژوهش‌سرا تهیه شده و ما فقط هزینه ثبت نام را پرداخت کرده‌ایم.

جان‌نثاری هدف از ساخت خودروهای خورشیدی را نشان دادن توسعه کشور در ساخت مدل‌های جدید اعلام می‌کند و می‌گوید: ما تنها مدل سازی را انجام می‌دهیم تا آزمون و خطاهای لازم برای تولید در مقیاس بزرگتر انجام شود و کاربرد برتر را نشان دهد.

مراثی نیز ادامه می‌دهد: با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور ایران و نزدیکی آن به مدار راس السرطان و خشکی بیشتر مناطق این کشور تولید و استفاده از خودروهای خورشیدی می‌تواند کاربرد بیشتری داشته باشد.

هر سه مخترع جوان، کمک‌های معنوی اطرافیان و به خصوص خانواده، دوستان و پژوهش‌سرا را در موفقیتشان موثر ارزیابی می‌کنند و معتقدند پیروزی ‌آنها نتیجه یک کار تجربی بود.

مراثی با ابراز خوشحالی از شرکت در این مسابقات می‌گوید: در این مسابقات حتی رقبا نیز به یکدیگر کمک می‌کردند و با تشویق کردن به همدیگر روحیه می‌دادند.

جان‌نثاری در خصوص اهمیت و تاثیر کار گروهی می‌گوید: فضای کار پژوهش‌سرا برای دانش آموزان بسیار صمیمی و خوب است، به گونه‌ای که ما در نخستین تجربه کار گروهی، نکات بسیار زیادی را یاد گرفتیم و از کار گروهی لذت بردیم.

وی افزود: گروه، طرح‌های بسیاری را برای ساخت خودرو ارایه داد، اما مدیر پژوهش‌سرا بر اساس تجربه و با توجه به ریسک بالای برخی از این طرح‌ها، همه آنها را قبول نمی‌کرد.

اسدالله شهرانی، مدیر پژوهش‌سرای دانش آموزی شهید نساجی نیز به خبرنگار ایسنا می‌گوید: صبر و پشتکار اهمیت بالایی در فعالیت‌های دانش‌آموزان این پژوهش‌سرا دارد.

وی می‌افزاید: برخی از دانش‌آموزانی که برای فعالیت گروهی به این پژوهش‌سرا وارد می‌شوند، پس از مدتی از این کار خسته شده و آن را رها می‌کنند، بنابراین صبر و انرژی بالا در فعالیت‌های این مرکز بسیار ضروری است.

شهرانی ادامه داد: این پژوهش‌سرا‌ی دانش آموزی مکانی برای انجام فعالیت‌هایی مانند نجوم، رباتیک، آزمایشگاهی، دومینو، شبیه‌سازی و … است که دانش آموزان با انجام تحقیقات و مطالعه موفق به اختراع‌ می‌شوند.

وی در خصوص جشنواره‌هایی که تحت نظارت پژوهش‌سراهای دانش آموزی برگزار می‌شود، می‌گوید: برای آمادگی دانش‌آموزان جهت شرکت در این جشنواره‌ها، ابتدا دوره‌های آموزشی برگزار می‌شود و پس از آن دانش آموزان کار گروهی خود را برای ساخت وسیله جدید شروع می‌کنند.

شهرانی با بیان این‌که در زمان ساخت دستگاه‌های جدید به دانش آموزان مشاوره داده‌ می‌شود، می‌افزاید: برخی از اختراعات دانش‌آموزی این مرکز نیز همراه با برگزاری کلاس‌های آموزشی است.

مدیر پژوهش‌سرای دانش آموزی شهید نساجی در رابطه با نحوه پیشرفت پروژه در پژوهش‌سرا اضافه می‌کند: برای ساخت خودروهای خورشیدی به دانش آموزان آموزش‌هایی ارایه می‌شود و پس از آن دانش آموزان با همکاری یکدیگر و به صورت گروهی پروژه را پیش ‌می‌برند.

وی ادامه می‌دهد: در مواردی دانش آموزان با صرف هزینه کم و با بهره‌گیری از امکانات پژوهش‌سرا موفق به انجام طرح‌های بزرگی در این مرکز شده‌اند.

شهرانی با بیان اینکه در جشنواره جابر ابن حیان باید اصول خاصی در ساخت خودرو رعایت می‌شد، می‌گوید: فعالیت دانش‌آموزان به صورت پروژه‌ای بود که اساس پروژه نیز تحقیق و کار گروهی است و در این روش معلم مطالب را به آنها دیکته نمی‌کند، بلکه تنها به عنوان راهنما در کنار دانش آموزان فعالیت‌ می‌کند و کار اصلی را خود گروه انجام می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه در مسابقات جهانی تنها یکی از فاکتورهای سرعت یا قدرت سنجیده ‌می‌شود، ادامه می‌دهد: در جشنواره استرالیا، تنها بر روی سرعت تاکید‌ می‌شود، اما امسال در جشنواره جابرابن حیان هم قدرت و هم سرعت ‌سنجیده می‌شد که کار اشتباهی بود، چراکه نسبت سرعت و قدرت به صورت معکوس است.

مدیر پژوهش سرای دانش آموزی شهید نساجی اضافه می‌کند: سیستمی که تنها بر محفوظات معطوف شود، سیستم مردودی است، چراکه مهارت افراد در تجربه و تحقیق سنجیده می‌شود.

وی با بیان اینکه هزینه فعالیت‌های این پژوهش‌سرا توسط اولیای دانش آموزان و دانش آموختگان این مرکز تامین می‌شود، می‌افزاید: تعدادی از مدرسان این پژوهش‌سرا نیز به صورت افتخاری با ما فعالیت می‌کنند.

وی می‌گوید: برای ثبت نام دانش‌آموزان در این پژوهش‌سرا از دانش آموزان هزینه‌ای دریافت نمی‌شود، اما برای برگزاری تعدادی از کلاس‌های این مرکز مبلغی تعیین و دریافت می‌شود.

شهرانی با بیان اینکه مدارس تخصص کافی را در تمامی تکنولوژی‌ها ندارند، می‌افزاید: این مرکز بیشتر در زمینه فناوری‌های نوین و عرصه‌هایی که مدارس توانایی ورود به آن را ندارند، فعالیت می‌کند.

مدیر پژوهش سرای دانش آموزی شهید نساجی می‌گوید: این مرکز تحت نظارت اداره کل آموزش و پرورش اداره می‌شود، اما حمایت‌های آنها نیز بسیار محدود است که این امر مانع بروز خلاقیت دانش آموزان در این مرکز می‌شود.
ایسنا