گفت و گو با پروا سلطانی عضو شورای بانوان بازرگان اتاق تهران:
دیدگاه فمینیستی در کسب و کار مشکل ساز است
در سرتاسر جهان، زنان هر روز نقش بزرگتري در اقتصاد كشور خود ايفا مي كنند. در كشورهاي ثروتمند، نرخ پايين رشد جمعيت به همراه پير شدن جمعيت، دولت ها را به لزوم فعاليت اقتصادي زنان آگاه كرده است. زيرا نيمي از جمعيت آنها را زنان تشكيل مي دهند و محروم شدن اقتصاد از تواناييهاي اين قشر، ضررهاي فراواني در پي خواهد داشت. در همين راستا و به منظور بررسی موانع و مشکلات پیش روی زنان کارآفرین، ویژگی های زنان موفق در عرصه کارآفرینی، شرایط فرهنگی کشور در پیشرفت یا عدم پیشرفت این قبیل زنان و تاثیر نگاه جنسیتی در اقتصاد به گفت و گو با «پروا سلطانی» عضو شورای بانوان بازرگان اتاق تهران و مدیرعامل شرکت پرسال که در زمینه صادرات محصولات پتروشیمی فعالیت می کند، نشستیم.

او بر این باور است که موانع فرهنگی و قانونی مهمترین مشکل پیش روی زنان کارآفرین است و در حال حاضر شرایط و بسترهای فرهنگی برای فعالیت آنان در اجتماع آنچنان که باید فراهم نیست.

اقتصاد فمینیستی به عنوان گرایشی جدید در علم اقتصاد سعی دارد، مرز حقوق زنان را با مطالبات اقتصادی آنها مشخص کرده و راهکارهایی برای افزایش سهم زنان از اقتصاد ارائه کند، این نگرش، گاهی زنان و مردان را از هم جدا کرده وبین آنها مرز تعیین می کند. شما به اقتصاد فمینیستی اعتقاد دارید؟

من اعتقادی به فمنیسم ندارم. اما زنان زمانی به تفکرات و باورهای فمینیستی روی می آورند که از سوی آقایان در محیط کار وجامعه یا از کار کردن به عنوان یک کارآفرین با مشکلاتی مواجه شوند. البته حق و حقوق بسیاری از زنان در جامعه ما نادیده گرفته شده است و زنان باید حق خود را مطالبه کنند. ولی در کسب و کار، نگاه فمینیستی می تواند مشکل ساز باشد.

خداوند زنان را با یکسری توانمندی ها و خصوصیات بارزآفریده است که اگر زنان خود را خوب بشناسند و از توانمندی های خود حداکثر استفاده را بکنند می توانند به روش های زنانه کارها را انجام دهند؛ همانطور که آقایان به روشهای مردانه کار می کنند. یکی از مسائلی که باعث شکست زنان می شود این است که خود را با مردان موفق مقایسه می کنند و مردان را الگوی خود قرار می دهند و سعی دارند کارها را به روش مردانه جلو ببرند، بنابراین با مسایل و مشکلات غیر قابل پیش بینی مواجه می شوند.

اما نقطه مقابل فمنیست ها،آرتور پیگو، نظریه پرداز معروف انگلیسی ایستاده. پیگو می گوید که زنان ضعیف تر و کمتر از مردان هستند و کار آنها در خانه تاثیر بیشتری بر اقتصاد ملی می گذارد تا کار در عرصه های مدیریتی. او در عین حال عقیده دارد که دستمزد کمتر زنان در مقایسه با مردان می تواند به حداکثر رساننده رفاه جامعه باشد. این نظریه معروف، البته سال هاست که طرفداران خود را در انگلیس و سایر جوامع اروپایی از دست داده است. اما انگار ریشه های تئوری پیگو هنوز در ایران زنده است.

ریشه این نگرش را نیز باید درباور های فرهنگی جامعه جست و جو کرد. در فرهنگ ما این نگاه وجود دارد که زن ها توانمندی کارهای بیرون از منزل را ندارند و باید به مشاغل داخل خانه و تربیت فرزند بپردازند، ضمن اینکه نمی توان وظایف مادری یک زن را نادیده گرفت، اما متاسفانه این طرز فکر که زنان بهتر است در خانه بمانند و اگر کار می کنند باید با دستمزد کمتر از مردان کار کنند در ایران رایج است و راه حل برون رفت از چنین مشکلی تنها در ترویج و آموزش فرهنگی است.

در این میان آمار ها نشان می دهد از بین ۱۰۰ درصد جمعیت زنان باسواد ایران، ۱۲ درصد آنها در حوزه کارآفرینی فعال هستند و تنها همین ۱۲ درصد ، توانسته اند از موانع عبور کنند و به موفقیت برسند البته آمار در تجارت خلاصه نمی شود و زنان زیادی در کشور در بخش های فنی، هنری، مشاغل دولتی و سایر بخش ها به شکوفایی رسیده اند. ۶۰ درصد صندلی های دانشگاههای کشور به زنان و دختران اختصاص یافته است اما نهایتا بخش عمده ای از این زنان ترجیح می دهند در خانه بمانند و به شغل خانه داری بپردازند که از باور فرهنگی آنان سرچشمه می گیرد.

بنابراین با وجود نگرش های مختلف پیرامون فعالیت زنان در عرصه اقتصاد چه راهکارهایی را برای افزایش مشارکت اقتصادی آنان پیشنهاد می کنید؟

ترویج و آموزش فرهنگ خودباوری در محیط کار و جامعه، جذب و آموزش حرفه ای زنان، جانشین پروری در کسب و کار و اقتصاد و بسترسازی فرهنگی در جامعه» را برای برون رفت از این مشکل پیشنهاد می دهد. نکته دیگری نیز به عنوان یکی از مسائل و مشکلات زنان فعال در عرصه های اجتماعی باید به آن اشاره کرد ، کمبود پذیرش و تعامل سازنده بین آنان است. این معضل، البته چندان قابل تعمیم به کل زنان جامعه نیست. بلکه بایداین ویژگی را جزو خصایص زنانه دانست که قابل کنترل است.

ویژگی های زنان کارآفرین، به ویژه آنانکه در شمار زنان موفق قرار دارند چیست؟

همانطور که مردان باید بین کار و زندگی شخصی تعادل برقرار کنند، زنان نیز باید این توانمندی را داشته باشند که هویت خود را در اجتماع و زندگی خانوادگی از هم تمیز داده و تعادل را نگهدارند. اما استقلال فکری، خودباوری، بالا بودن صبر و تحمل و استقامت، نداشتن نگاه جنسیتی از دیگر ویژگی های زنان موفق است.

در چنین شرایطی، طرح دورکاری و ساعات کاری آزاد برای زنان که مدتی است در ادارات دولتی دنبال می شود را چگونه ارزیابی می کنید؟

در حال حاضر کشورهای اروپایی و حتی برخی سازمان ها و شرکت ها در ایران به سمت ساعات کاری آزاد و یا دورکاری حرکت کرده اند ویا این موضوع را دردستور کار خود دارند که بدین ترتیب بخشی از محدودیت های زنان در حوزه کاری کمتر می شود. اگر دورکاری و ساعات کاری آزاد برای زنان در نظر گرفته شود، بسیاری از آنان حتی بعد از مادر شدن به استقلال مالی و انگیزه شکوفایی بیشتر می اندیشند. البته من به عنوان سرپرست تیم در شرکت پرسال این گزینه را برای کمک به اشتغال مادرانی که انگیزه کار و پیشرفت را دارند، قائل هستم.

البته عواملی مانند مرخصی زایمان و ساعت شیر دهی کودك، این بهانه را به کارفرمایان می دهد که استخدام کارگران مرد را به کارگران زن ترجیح دهند.

وقتی یک زن، مادر می شود با یکسری اتفافات جدید مواجه می شود که از قبل قادر به تصور آنها نبوده است. بسیاری از زنان قبل از مادر شدن می گویند به هیچ عنوان کار خود را رها نمی کنند یا حاضر نیستند از موفقیت و پیشرفت کاری دست بکشند ، اماگروهی از آنان با شرایط جدیدی مواجه می شوند و فرزند، بخش عمده و مهمی از زندگی و اهداف آنها را دربر می گیرد و لذا خود به این نتیجه می رسند که از کار کناره گیری کنند و نگرانی کارفرمایان نیز از جانب این دسته از مادران است.

در حالی که بانوان ایرانی کمتردر حوزه صادرات مشتقات حامل های انرژی دیده می شوند، چطور وارد این رشته از فعالیت اقتصادی شدید؟

من بلافاصله پس از اتمام تحصیلاتم در رشته مهندسی شیمی، کار خود را در کارخانجات و محیط های کاری دور از شهر آغاز کردم، اما به دلیل نگرانی خانواده از شرایط سخت کاری در محیط های کارگری و طی مسافت های طولانی در طول روز، علیرغم علاقه ای که به حوزه کاری ام داشتم به تغییر کار، ناگزیر شدم . اواسط سال ۱۳۷۷ برادرم – که دو سال پیش از آن، شرکت بازرگانی خود را تاسیس کرده بود- پیشنهاد کرد که با او همکاری کنم.این پیشنهاد را پذیرفتم وبدین ترتیب، وارد حیطه کار تجارت و بازرگانی شدم. مدت کوتاهی پس از آغاز این همکاری با توجه به تخصص و تحقیقاتی که در حوزه مواد شیمیایی داشتم ، زمینه فعالیت شرکت را از حوزه صادارت و واردات کالاهای مجاز به صادرات مواد شیمیایی و محصولات پتروشیمی سوق دادم. این ایده با موفقیت مواجه شد و بعد از یک سال محور اصلی فعالیت شرکت بر صادرات مشتقات نفتی و محصولات پتروشیمی متمرکز شد.

شورای بانوان بازرگان به مدیریت امور بانوان بازرگان وکارآفرین تغییر کرد
مدیر امور بانوان بازرگان اتاق تهران منصوب شد
با ایجاد یک تغییر در ساختار سازمانی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران، شورای بانوان بازرگان این اتاق به مدیریت امور بانوان بازرگان وکارآفرین تبدیل شد. بر این اساس محمد مهدی راسخ دبیر کل اتاق تهران طی حکمی سیده فاطمه مقیمی را به سمت مدیر امور بانوان بازرگان منصوب کرد.

دبیرکل اتاق تهران در این حکم، به توان افزایی فردی بانوان، اشاعه تشکل گرایی، توسعه کارگروهی، و انگیزش روحیه کارآفرینی از راه آموزش های مناسب و توسعه ارتباطات کارآمد را به عنوان روش های کارساز در توسعه روز افزون نقش بانوان در فعالیت های اقتصادی کشور اشاره کرده که برعهده این مدیریت خواهد بود.

مجلس تصویب کرد
زنان سرپرست خانوار بیمه بیکاری می‌گیرند

نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب ماده ۳ حمایت از بیکاران متقاضی کار مقرر کردند زنان سرپرست خانوار، بد سرپرست یا خودسرپرست نیز از بیمه بیکاری برخوردار شوند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ادامه بررسی طرح فوریتی بیمه بیکاری و حمایت از بیکاران متقاضی کار ماده ۳ و ۴ این طرح را به تصویب رساندند.
بر اساس ماده ۳ طرح بیمه بیکاری زنان سرپرست خانوار، بد سرپرست یا خودسرپرست نیز از بیمه بیکاری برخوردار می شوند.
وکلای ملت با تصویب ماده ۳ مقرر کردند بیکار متقاضی کار فرد ذکوری است که به سن ۲۵ سالگی رسیده و یا فرد اناثی است که سرپرست خانوار، بد سرپرست یا خودسرپرست است و حرفه یا مهارتی دارد که به تایید سازمان آموزش فنی و حرفه ای رسیده است و در مراکز کاریابی دولتی تعیین شده از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت نام کرده وحداقل به مدت یک سال پیگیری اشتغال خود بوده باشد و پرداخت حق بیمه یا سابقه اشتغال برای وی الزامی نیست.
به گزارش خبرگزاری مهر،نمایندگان مجلس شورای اسلامی این ماده را با ۱۳۶ رای موافق، ۴ رای مخالف و ۹ رای ممتنع از مجموع ۲۰۴ نماینده حاضر در مجلس به تصویب رساندند. ۵۵ نماینده حاضر در مجلس نیز در این رای گیری شرکت نکردند.
بررسی مواد باقیمانده این طرح در صحن علنی مجلس ادامه دارد.

مریم مجتهد زاده از تقسیم كار ملی برای ارتقای جایگاه زنان كشور خبرداد
مشاور رییس جمهوری و رییس مركز امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری گفت:بنیاد توسعه و كار آفرینی ویژه زنان در كشور راه اندازی می شود.
مریم مجتهد زاده افزود: این بنیاد كارآفرینی زنان ، برنامه اشتغال دختران فارغ التحصیل دانشگاه ها و مراكز آموزش عالی را پیگیری خواهد كرد.
او بااشاره به تاسیس دو مركز توانمند سازی دختران فارغ التحصیل و توانمند سازی زنان سرپرست خانوار درسطح استان ها اضافه كرد : آموزش های اقتصادی را نیز برای بازاریابی مشاغل خانواده در دستور كار داریم.
به گزارش خبرگزاری زنان،مجتهد زاده افزود: یك تقسیم كار ملی برای ارتقای جایگاه زنان و همچنین حضور فعال آنان در همه عرصه های علمی ، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی كشوربرنامه ریزی شده است.
او اجرای بیمه زنان خانه دار را ضروری خواند و گفت : بیمه زنان خانه دار را دنبال می كنیم و مذاكراتی با وزیر اقتصادو دارایی و سازمان هدفمندی یارانه ها دراین زمینه انجام داده ایم.

از سوی بانک توسعه اسلامی صورت گرفت؛
مدیر امور بانوان اتاق تهران به عنوان کارآفرین برتر انتخاب شد
مدیر امور بانوان بازرگان اتاق تهران از سوي بانك توسعه اسلامي به عنوان كارآفرين نمونه انتخاب شد
«سيده فاطمه مقيمي» عضو هيأت نمايندگان اتاق ايران و تهران، مشاور رئيس اتاق ايران در امور زنان كارآفرين در كميته منتخب بانك توسعه اسلامي كه مراسم جايزه زنان كارآفرين را در روزهاي ۷ و ۸ ماه فوريه سال ۲۰۱۲ در دفتر بانك توسعه اسلامي در جده برگزار كرد، به عنوان كارآفرين نمونه انتخاب شد.
به گزارش روابط عمومي اتاق ايران، در متن نامه ارسالي، به ايشان آمده است: «اين جايزه براي مديريت و توانايي برجسته شما در امر به كارگيري شبكه مالي براي زنان كارآمد اهداء مي‌‌شود و آن را در مراسم ويژه‌اي در سي‌و‌هفتمين جلسه هيأت رئيسه بانك توسعه اسلامي كه در روزهاي ۳ و ۴ ماه آوريل در سودان برگزار مي‌شود، دريافت خواهید كرد.»