ارز نیمایی کشور برای واردات برنج بی‌کیفیت هندی هزینه می‌شود در حالیکه ماکارونی از گندم داخلی تولید می‌شود و ارز هم نمی‌خواهد و از نظر کیفیت و قیمت از برنج وارداتی بهتر و ارزان‌تر است. پس باید از آن حمایت کرد.

به گزارش پارسی پرس به نقل از  صنعت‌صنف، از دهم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ قیمت آرد صنف‌ و صنعت آزاد و قیمت آن ۱۶ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام شد. از ۱۱ اردیبهشت نیز تولیدکنندگان ماکارونی طبق ابلاغیه سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، قیمت ماکارونی را تا سه برابر افزایش دادند.

روز گذشته بخش نخست گفت‌وگوی پایگاه خبری تحلیلی صنعت‌صنف با رسول مژده‌شفق، مشاور عالی و عضو انجمن صنفی کارفرمایان کارخانجات ماکارونی ایران درباره جزییات افزایش قیمت گندم، آرد و ماکارونی منتشر شد. اکنون بخش پایانی این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

آزادسازی قیمت گندم و آرد تا چه اندازه جلوی قاچاق و هدرروی این کالا را می‌گیرد؟

در حال حاضر آرد خبازی نانوایی به دو قیمت کیلویی ۶۸۰ و ۹۰۰ تومان توزیع می‌شود که با این قیمت، هزینه‌های حمل آن هم تامین نمی‌شود. رانتی که از مابه‌التفاوت آرد کیلویی ۱۰۰۰ تومان تا کیلویی ۱۵ هزار تومان به وجود می‌آید از صف نانوایی تا قاچاق آرد، نان بدون کیفیت، فروش آرد خارج از شبکه، هدرروی آرد و نان، قیمت دستوری نان و … را در برمی‌گیرد.

از آن طرف هم نانوا برای اینکه هزینه‌های خود را تأمین کند از وزن چانه کم می‌کند، کیفیت را پایین می‌آورد و حتی قیمت را هم تغییر می‌دهد. آزادسازی قیمت آرد تا دو سال قبل اجرا می‌شد اما با توقف قیمتی که از ۹۹ تا به امروز انجام شد و ناگهان افزایش قیمت یکباره، موج اعتراضی ایجاد کرد.

چرا دو سال تأخیر؟

دولت ترمز قیمت گندم و آرد را به مدت دو سال کشید و اگر همان افزایش قیمت تدریجی سالانه انجام شده بود، ماکارونی امسال درنهایت صد درصد گران می‌شد. دولت در هفته گذشته قیمت حمل‌ونقل جاده‌ای را که در اسفند افزایش داده بود بازهم ۳۵ درصد افزایش داد. همه کالاها در دو سال گذشته افزایش قیمت داشتند؛ مرغ، لبنیات، گوشت و … .

سهم ماکارونی از سبد خانوار ایرانی چند درصد است؟

ماکارونی جزء کالاهای سالم، ساده و ارزان است. سرانه مصرف ماکارونی در ایران جزء پایین‌ترین‌ها در دنیا و سالانه ۷ کیلوگرم به‌ازای هر نفر است. این سرانه مصرف در کشور ایتالیا ۲۹ کیلوگرم است در حالیکه سرانه مصرف برنج در ایران که نصف آن هم وارداتی است ۴۰ کیلوگرم به‌ازای هر نفر در سال است.

یک ماکارونی ۷۰۰ گرمی با کمترین هزینه تهیه و طبخ، خوراک یک خانوار ۵ نفره را تأمین می‌کند. اکنون یک بسته ماکارونی ۷۰۰ گرمی به قیمت ۲۴ هزار تومان از یک بسته چیپس ۱۲۰ گرمی به قیمت ۷ هزار تومان ارزان‌تر است.

افزایش قیمت سه برابری ماکارونی، شوک فروش به مصرف‌کننده وارد کرده و درنتیجه فروش کاهش پیدا خواهد کرد؟

بله حتما اتفاق می‌افتد و مردم تا مدتی نمی‌توانند ماکارونی بخرند. اما مقطعی است. از سوی دیگر فصل پرمصرف ماکارونی ۶ ماهه دوم سال است. به هر حال وقتی کالایی از ۸۶۰۰ تومان به ۲۴ هزار تومان افزایش قیمت پیدا می‌کند در بازار شوک به وجود می‌آید. این تفاوت قیمت ۸۶۰۰ تا ۲۴هزار تومان برای مصرف‌کننده قابل تحمل نیست.

اگر ماکارونی را با قیمت برنج وارداتی مقایسه کنیم برای مصرف‌کننده به صرفه نیست؟

ارز نیمایی کشور برای واردات برنج بی‌کیفیت هندی هزینه می‌شود در حالیکه ماکارونی از گندم داخلی تولید می‌شود و ارز هم نمی‌خواهد و از نظر کیفیت و قیمت از برنج وارداتی بهتر و ارزان‌تر است. پس باید از آن حمایت کرد.

تولید ماکارونی در کشور سالانه چه میزان است؟

در کشور بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن ظرفیت نصب شده تولید ماکارونی با بهترین ماشین‌آلات و تکنولوژی روز دنیا وجود دارد و تولید واقعی نزدیک به ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن در سال است.

گفته می‌شود تولیدکنندگان ماکارونی آرد را ارزان می‌خریدند و حتی بابت آن ارز ۴۲۰۰ تومانی هم دریافت کردند اما ماکارونی را با قیمت بالاتر صادر می‌کردند؟

سهم صنعت ماکارونی از ارز ۴۲۰۰ تومانی صفر است. از سوی دیگر نزدیک به ۶ سال است که واردات گندم از سوی بخش خصوصی ممنوع است و مجرای توزیع آن به صورت انحصاری در اختیار شرکت بازرگانی دولتی ایران است که براساس امکانات، ضوابط و شرایطی که دارد، سهمیه هر کارخانه را تعیین و توزیع می‌کند.

سالانه چه مقدار ماکارونی صادر می‌شود؟

از مجموع تولید حدود ۸۰۰ هزار تن ماکارونی در سال در بهترین شرایط حدود ۱۰درصد آن صادر می‌شود یعنی ۵۰ تا ۶۰ هزار تن. صادراتی هم که انجام می‌شود به‌دلیل مشکلات ناشی از نقل و انتقال ارز به صرفه نیست و از سوی دیگر در حال حاضر با گندم کیلویی ۱۲ هزار تومان قیمت تمام شده ماکارونی به شدت افزایش پیدا کرده و دیگر جذابیتی برای صادرات ندارد.

استثنائا در یک سال گذشته به‌دلیل جنگ منطقه و بهبود نرخ ارز و جلوگیری ترکیه از صادرات، تقاضای منطقه افزایش پیدا کرد که بالای ۸۰درصد ماکارونی صادراتی ایران به عراق و افغانستان می‌رود. شاید تا ۱۰سال پیش به آفریقا و آسیای میانه هم صادر می‌شد ولی تا زمانی‌که ترکیه، مصر و عربستان هستند رقابت در صادرات ماکارونی با این کشورها سخت است.