معاون ميراث فرهنگي استان: براي حل مشکلات توس منتظر استانداري هستيم
شهريور ماه که به عنوان موعدي براي آماده کردن پرونده ثبت جهاني توس مطرح بود پايان يافت و اين وعده محقق نشد. معاون ميراث فرهنگي استان دليل اين امر را وجود مشکلات بر سر راه ثبت جهاني توس مي داند و معتقد است تا فرمانداري و استانداري براي رفع مشکلات توس همراهي نکنند، پرونده اي براي ثبت جهاني اين منطقه تاريخي آماده نخواهد شد.

… و باز هم دکل ها
اين بار هم گويا همه ماجرا مربوط به سايه سنگين دکل هاي توس است چرا که اين دکل ها به عنوان يکي از موانع اصلي ثبت جهاني توس مطرح مي شود و هنوز تصميم قاطعي براي آن گرفته نشده است.

نکته اي که حسين عباس زاده معاون ميراث فرهنگي اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان نيز در پاسخ به سوال خراسان مبني بر دليل آماده نشدن پرونده ثبت جهاني توس در موعد مقرر، به آن اشاره مي کند و مي گويد: هيچ اتفاقي براي پرونده ثبت جهاني توس نيفتاده است ابتدا بايد جلسه اي داشته باشيم و در آن درباره مشکلات و معضلات توس براي ثبت جهاني تصميم گيري کنيم، همچنان دکل ها يکي از مهم ترين مشکلات در اين زمينه است و البته پيشنهادهايي مطرح و اقداماتي هم انجام شده است اما منتظر هستيم تا استاندار نظرش را در اين زمينه اعلام کند.

استانداري پاسخ نمي دهد
عباس زاده همچنين از ضرورت همکاري فرمانداري و استانداري براي حل مشکلات توس براي ثبت جهاني مي گويد: «تا استانداري و فرمانداري پاي کار نيايند، ميراث فرهنگي به تنهايي نمي تواند ثبت جهاني توس را به نتيجه برساند و پرونده ثبت جهاني آن نيز آماده نخواهد شد؛ اين کار يک اقدام ملي و جهاني است که شخص استاندار در راس آن است و بايد پيگير حل مشکلات توس باشد.»

معاون ميراث فرهنگي استان مي افزايد: منتظريم که معاون امور عمراني استانداري زماني را مشخص کند تا کارگروهي براي رفع مشکلات توس تشکيل و درباره آن تصميم گيري شود؛ فعلاً منتظر استانداري هستيم و متاسفانه استانداري تاکنون جوابي نداده است، منتظر خبر استاندار هستيم.

خجالت مي کشيم از يونسکو براي بازديد از توس دعوت کنيم
در ادامه از عباس زاده سوال مي کنم که با توجه به سفر اخير نماينده يونسکو به خراسان رضوي آيا از توس بازديد کرده است؟ او در پاسخ مي گويد: «تا قبل از اين که مشکلات توس را رفع نکنيم نماينده يونسکو را براي بازديد دعوت نمي کنيم؛ ابتدا بايد با تشکيل کار گروهي براي مشکلات و معضلات توس تصميم گيري و سپس از نماينده يونسکو دعوت کنيم؛ در حال حاضر و با وضع موجود و البته تا زماني که مشکل دکل هاي برق اين منطقه تاريخي رفع نشود خجالت مي کشيم که از يونسکو براي بازديد از توس دعوت کنيم.»

سرنوشت پرونده ثبت جهاني توس چه مي شود؟
سوال ديگري که از عباس زاده پرسيدم، سرنوشت پرونده ثبت جهاني توس بود و اين که اين پرونده بالاخره چه زماني آماده خواهد شد؟

او توضيح مي دهد: «ابتدا بايد کارگروه رفع مشکلات توس تشکيل شود؛ در آن به جمع بندي برسيم و براي رفع مشکلات و معضلات ثبت جهاني توس برنامه زمانبندي تعيين و سپس مراحل آماده کردن پرونده ثبت جهاني توس را آغاز کنيم.»

او يادآور مي شود: رفع مشکلات توس يک الزام براي ثبت جهاني اين منطقه تاريخي نيست، بلکه در پرونده ثبت جهاني توس مي توان معضلات را مشخص و براي آن برنامه زمانبندي تعيين کرد؛ به طور مثال در پرونده ثبت جهاني توس تعيين مي شود که مشکل دکل ها طي ۲سال به اتمام خواهد رسيد و يونسکو هم قبول خواهد کرد که در اين صورت ما متعهد مي شويم مشکلي را طي زمان بندي تعيين شده رفع کنيم، البته بايد توجه داشت که اگر به اين تعهد عمل نشود يونسکو محل را از ثبت خارج مي کند.»

پرونده اي که قرار بود پايان شهريور امسال آماده شود
هر چند که ثبت جهاني توس سال هاي زيادي است که پيگيري مي شود اما ۱۷آذر ۹۰ که همزمان بود با حضور رئيس سابق سازمان ميراث فرهنگي کشور در توس نقطه عطفي شد در پيگيري ثبت جهاني اين منطقه تاريخي.

«احمد زاده» در آن بازديد ثبت جهاني توس را از جمله دستور کارهاي مهم سازمان ميراث فرهنگي عنوان کرد و گفت: مهم ترين اقدامي که براي حفاظت و صيانت از اين ميراث فرهنگي و معنوي و تاريخي در دستور کار قرار دارد آماده کردن پرونده ثبت جهاني توس و بقعه فردوسي براي ارسال به سازمان جهاني يونسکو است.او البته پايان شهريور را موعدي براي پايان آماده شدن پرونده ثبت جهاني توس عنوان کرد.هر چند که پس از آن و در ارديبهشت ۹۱ معاون ميراث فرهنگي کشور در توس اعلام کرد که با مشکلات موجود در توس، ثبت جهاني اين منطقه تاريخي در سال جاري امکان پذير نخواهد بود.