در اين نشست علاوه‌بر منوچهر جهانيان ـ معاون گردشگري كشورـ، جمعي از مديران دفاتر خدمات مسافرتي سراسر كشور نیز حاضر بودند که این موضوع هم با حضور حسن انصاري ـ عضو انجمن دفاتر سفر و گردشگري تهران ـ، ناصر كرمي ـ پژوهشگر و عضو انجمن علمي متخصصان گردشگري ايران ـ، رئوف رابطي ـ كارشناس بازرگاني ـ، لادن جعفري تهراني ـ مديركل دفتر توسعه گردشگري معاونت گردشگري ـ و فرهاد شمسيان ـ كارشناس بازاریابی ـ بررسی شد.

* سهم ایران از 45 میلیارد دلار درآمد گردشگری خاورمیانه فقط 2 میلیارد دلار است

رئوف رابطي ـ كارشناس بازرگاني ـ در اين نشست با بيان اين‌كه بر اساس آمار سازمان جهاني جهانگردي، صنعت گردشگري در سال گذشته 3/8 درصد رشد داشته است، افزود: درآمد گردشگری خاورمیانه در سال گذشته 45 ميليارد دلار بوده که سهم ايران از آن 2 ميليارد دلار بوده است؛ درحالي كه تركيه 23 ميليارد دلار از اين رقم را به خود اختصاص داده و اين يك هشدار براي ما است.

او با تاكيد بر اين‌كه ساختار بازاريابي گردشگري بايد تقويت شود، افزود: پس از شكل دادن بازارهای هدف بايد براي آن ها برنامه داشته باشيم و كشورهاي هدف و رفتار گردشگران این بازارها را نيز آناليز كنيم و بر مبناي آن، رويكرد و نگرش خود تنظيم كنيم.

وي هم‌چنين اظهار کرد: به نظر مي‌رسد در آژانس‌های گردشگری نیز جاي بخش كارشناس بازرگاني و بازاريابي خالي است.

در ادامه‌ي نشست نيز لادن جعفري تهراني ـ مديركل دفتر توسعه‌ي گردشگري معاونت گردشگري کشور ـ درباره‌ي 13 كارگروهي كه به منظور آماده كردن شرايط ورود 7/5 ميليون گردشگر تشكيل شده است، توضيحاتي داد.

* انحراف برنامه‌های گردشگری از سند چشم‌انداز 20 ساله

فرهاد شمسيان ـ كارشناس بازاريابي ـ نيز در ادامه‌ی نشست با اشاره به ضعف برنامه‌ريزي در بازاريابي كشور، گفت: به نظر مي‌رسد برنامه‌هاي گردشگری ما منطبق با نقشه‌ی راه یا همان سند چشم‌انداز 20 ساله‌ي گردشگري نيست. مركز پژوهش‌هاي مجلس نيز بارها درباره‌ي انحراف مسير برنامه‌هاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري نسبت به چشم‌انداز متذكر شده است.

او، نداشتن وحدت رويه و تمركز صرف بر روي برنامه‌هاي كوتاه‌مدت را از جمله ضعف‌هاي موجود در صنعت گردشگری دانست و در ادامه بیان کرد: شک نکنید با برقراری ثبات در کشور، صنعت گردشگری ما هم پیشرفت می‌کند.

شمسيان هم‌چنين به نبود هماهنگي ميان بخش خصوصي و دولتي در بازاريابي گردشگري، اشاره كرد و افزود: اگر به تبليغات روزنامه‌ها نگاه كنيد، متوجه مي‌شويد كه این تبلغات هيچ سنخيتي با برنامه‌ها و بازارهاي هدف سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ندارد .

* امنیت در ایران برابر با اروپا به گزارش ایسنا، ناصر كرمي ـ پژوهشگر و استاد دانشگاه ـ نيز با اشاره به توضيحاتي كه مدیرکل دفتر توسعه‌ی گردشگری معاونت گردشگری کشور درباره‌ي ايجاد كارگروه كمپين تبليغاتي داده بود، گفت: مشكل ما بيشتر از آن‌كه معرفي جاذبه‌هاي گردشگري باشد، چگونگي مقابله با فضاي تبليغاتي موجود است. اين كار دشواري است، چون درحال حاضر موثرترين رسانه‌هاي دنيا، تبليغات منفي عليه ما دارند.

وي در ادامه‌ی سخنانش با بيان اينكه متوسط امنيت در ايران كمتر از اروپا نيست و حتا با قاطعيت مي‌توان امنيت در تهران را از برلين بيشتر دانست، تصريح كرد: مشكل موجود ما تغيير افكارهاست. بايد با دعوت از گروه‌هاي مرجع و يا تبليغ در رسانه‌هاي مطرح، اين مانع را از سر راه برداريم. ما تاثیر این اقدامات را بر صنعت گردشگری، در زمان سفر «شون پن» ـ بازیگر سرشناس آمریکایی ـ به ايران و همچنین تبلیغ کوتاه مدت جاذبه‌هاي ايران از «بي‌بي‌سي»، احساس کرده ایم.

او در عين حال يادآور شد: تبليغ براي سرزمين، وظيفه‌ي دولت و حاكميت و تبليغ براي محصول، وظيفه‌ي آژانس‌ها است. من واقف به زحمات سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هستم؛ اما اين سازمان مشكل ساختاري دارد كه به مديريت موجود آن هم ارتباطي ندارد و از گذشته حاكم بوده است.

كرمي اضافه كرد: ما هم‌چنان شاهد تكرار ادبيات مسؤولان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور درباره‌ي وضعيت و ایجاد زیرساخت ها هستيم؛ درحالي كه در تمام دنيا 50 درصد ساختار متوليان گردشگري، روي بازاريابي و تبليغات متمركز است. اگر سازمان مي‌خواهد تغيير ساختار بدهد بايد نصف بودجه و كاركنان خود را براي تبليغات و بازاريابي بگذارد كه ظاهرا در سازمان ما چنين وضعي حاكم نيست.

عضو انجمن علمي متخصصان گردشگري ايران در ادامه‌ي سخنانش از متوليان گردشگري درخواست كرد: شايد لازم باشد اين سازمان تسهيلات و اعتباري را به آژانس‌ها مثل هتل‌داران اختصاص دهد تا تورگردانان بتوانند برای محصولاتشان و جاذبه های ایران تبلیغ کنند.

او در ادامه‌ی این نشست، در پاسخ به سوال يكي از حاضران درباره‌ي ساده‌ترين و كم‌هزينه‌ترين شكل بازاريابي براي ايران، تاكيد كرد: القاي امنيت و آرامش مهم‌ترين كاري است كه بايد انجام شود كه شايد بخش زيادي از سود اين كار نصيب حاكميت شود.

* تصویر ایران در دنیای مجازی زیبا نیست

در ادامه درباره‌ي وضعيت گردشگري ايران در دنياي مجازي سوالي پرسيده شد كه لادن جعفری تهراني ـ مدیرکل دفتر توسعه گردشگری ـ در پاسخ به آن گفت: ما قرار است روي يكي از سايت‌هاي تقريبا فعال گردشگری كار كنيم و زبان‌هاي بيشتري را به آن اضافه كنيم. هم‌چنين قصد داريم از طريق سازمان جهاني گردشگري وارد بازاريابي مجازي شويم كه در ادامه، حسن انصاري به عنوان مجري اين نشست، متذكر شد: منظور از اين سوال، اقداماتي بود كه بايد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري انجام دهد؛ چون در حال حاضر وقتي نام ايران را در اینترنت جست‌وجو مي‌كنيد، واقعا تصاوير زيبا و مربوطي را پيدا نمي‌كنيم.

كرمي در ادامه‌ي اين اظهارات خاطرنشان كرد: مدت‌هاست كه آژانس‌هاي ما براي جاذبه‌هاي كشور تبليغ مي‌كنند و دولت سرمايه‌گذاري مي‌كند؛ درحالي كه درست برعكس اين جريان بايد باشد.

در ادامه نيز سوالي درباره‌ي اين‌كه آيا تاكنون از گردشگران پرسيده شده است كه تحت تاثير چه جريان و انگیزه‌ای به ايران سفر مي‌كنند، مطرح شد كه تهراني در پاسخ گفت: از سال 1386 فرم‌هايي را تهيه كرده‌ايم كه بين گردشگران ورودي توزيع مي‌شود. بر اساس اطلاعات این فرم‌ها، بيشتر گردشگران با توجه به «دانش فردي و علاقه‌مندي به فرهنگ» به ايران سفر كرده‌اند.

وي افزود: ما كشور فرهنگي هستيم و بيشتر گردشگراني كه از اروپا به ايران سفر مي‌كنند در دوران مدرسه از ايران يادي داشته‌اند و به فرهنگ كشور ما علاقه پيدا كرده‌اند. براي همين سفر به ايران يكي از آرزوهاي آنها بوده است.

مديركل دفتر توسعه گردشگري، برگزاري تورهاي آشناسازي براي اصحاب رسانه كشورهاي خارجي را نیز يكي ديگر از اقدامات موثر در ايجاد انگيزه براي سفر گردشگران ذكر كرد.

در همين حال كرمي يادآور شد: ايران در هر سال کمتر از 150 هزار گردشگر داشته است و آمار گردشگران صنعتی در کشور بسیار پایین است. گردشگر صنعتی، شخصی است که برای تغییر آب و هوا با تور سفر می کند. همچنین از سخنان خانم تهراني برمي‌آيد كه گردشگران ما معمولا افرادي هستند كه از سر كنجكاوي به ايران سفر مي‌كنند و اين نشان مي‌دهد كه تبليغاتي در كار نبوده است.

* ایجاد کمپین تبلیغاتی، یک ضرورت اساسی

او در جمع‌بندي اين بخش از نشست هم‌انديشي مديران دفاتر خدمات مسافرتي، بر ايجاد كمپين تبليغاتي با جلب عزم كل حاكميت تاكيد كرد و در ادامه از معاون گردشگري درخواست كرد: همانطور که برای هتل‌سازی 80 درصد تسهيلات مي‌دهند، به آژانس‌دارانی که برای کشور تبلیغ می کنند نيز اين 80 درصد تسهيلات را اختصاص دهند.