به گزارش روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر؛ دکتر حمیدرضا خانکه صبح امروز (چهارشنبه) در نشست علمي پژوهشي كه با عنوان «سوء مصرف و وابستگی به مواد در حوادث و بلایا» در مجموعه فرهنگي شقايق برگزار شد، گفت: سير تحول تاريخ زندگي انسان بر روي کره‌ زمين و فراواني حوادث و بلايا، حاكي از آن است كه احتمال وقوع اغلب بلايا كماكان اجتناب‌ناپذير است و با ايجاد تغييرات و دست‌کاری‌های محيطي، جمعيتي و نظاير آن، جوامع همواره در معرض بلايا قرار دارند.
وي تصريح كرد: مردم هميشه از وقوع حوادث و بلاهایی كه منجر به صدمات و مرگ‌ و میر در طي زندگی‌شان مي‌شوند، رنج مي‌برند و در هراس هستند و از سويي بلاياي امروزه نسبت به گذشته، نگرانی‌های بسيار بزرگ‌تری براي جامعه‌ بشري ايجاد کرده‌‌اند.
رییس مرکز تحقیقات توانبخشی در حوادث و بلایا ادامه داد: در کلیه حوادث و بلایا، بازماندگان به علت تجربه‌ي شرایطِ غیر قابلِ تصور ناشي از بروز حوادث همچون از دست دادن عزیزان، دارایی‌ها، سلامت خود و خانواده، تحت فشارهای زیاد روانی و اجتماعی قرار مي‌گيرند و بدين صورت زمینه برای ابتلاء مشکلات روانی و اجتماعی مثل افسردگی، اضطراب و سوء مصرف و وابستگی به مواد در آنان فراهم می‌شود.
خانكه بيان كرد: مطالعات انجام شده بر روی بازماندگان ناشی از حوادث و بلایا با منشأ طبیعی یا انسان، نشان می‌دهد که وقوع حوادث و بلایا، زمینه را برای اعتیاد به مواد مخدر و الکل فراهم مي‌كنند و البته این مشکلات در افرادی که قبل از وقوع حوادث، سابقه سوء مصرف مواد داشته‌اند، پس از آن با شدت و فراوانی بیشتری دیده می‌شود.
وي افزود: يافته‌ها نشان مي‌دهد كه بروز حوادث و بلایا، زمینه را برای بازگشت به اعتیاد، در افرادی که حتی برای مدت طولانی آن را ترک کرده‌اند، فراهم مي‌كند و لازمست مدیران حوزه سلامت در تحلیل خطرات و برنامه‌ریزی مقابله با حوادث، این گروه را به‌عنوان گروه آسیب‌پذیر در نظر بگیرند.
رییس مرکز تحقیقات توانبخشی در حوادث و بلایا گفت: کودکان و نوجوانان نسبت به سوء مصرف مواد پس از حوادث آسیب‌پذیرترند و از طرفی مطالعات انجام شده ارتباط قوی بین مشکلات روانی اجتماعی ناشی از بروز حوادث در سنین پایین ( نظير از دست دادن والدین و سوء رفتار با کودکان) و ابتلا به مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب و سوء مصرف مواد در سنین بزر‌گسالی را نشان می‌دهند.
خانكه افزود: ابتلا به این مشکلات با عوامل متعددی همچون تجارب زندگی فرد قبل از حوادث، توان فرد برای مقابله با مشکلات و تنش‌ها، بزرگی حادثه و میزان حمایت دریافتی از خانواده، دوستان و متخصصین ارتباط دارد.
وي اظهار كرد: اکثر بازماندگان از حوادث و بلایا با تأثیرات این موقعیت‌ها آشنا نيستند و گاهي آنها را ناشی از خطا و گناهان خود می‌دانند و معمولا از خانواده و دوستان خود فاصله مي‌گيرند چون فکر می‌كنند، آنان مشکلاتشان را نمی‌فهمند و متاسفانه معمولا نيز به مواد روي می‌آورند.
خانكه با بيان اينكه خاطرات این حوادث براي بازماندگان خوشایند نيست و برای فرار از آنها، معمولا مصرف مواد اولویت پیدا می‌کند، افزود: اين مطالعه در كل، دلایل متعددی را همچون استرس و اندوه، افسردگی، کم‌سوادی، بازتوانی ناکافی معتادان، بهداشت و سلامت نامناسب، حمایت‌های بی‌برنامه مالی بعد از حوادث، دسترسی به مواد و تجارت آن به علت توزیع پول بین بازماندگان و ضعف قوانین برای افزایش تمایل به سوء مصرف مواد پس از حوادث، شناسایی کرده است.
وي تاكيد كرد: لازمست به‌منظور کاهش تمایل به سوء مصرف مواد ناشی از وقوع حوادث و بلایا در افراد آسیب‌دیده و معتادان به مواد مخدر و الکل و همچنین کلیه گروه‌های آسیب‌پذیر، برنامه‌های حمایتی لازم با برنامه‌ریزی منظم و براساس اصول و استراتژی‌های مناسب استخراج و آموزش‌های لازم داده شود.