برای مثال اگر 500 هزار تومان داشته باشیم می‌ توانیم آن را صرف تامین نیازهای خود كنیم یا با چشم‌ پوشی از این نیازها آن را پس‌ انداز می ‌كنیم تا از طریق یك چرخه خرد اقتصادی در آینده بیش از این مبلغ نصیبمان شود.این پول می‌ تواند در قالب پس‌ انداز صرف خرید طلا یا ارز شود، به سهام یا اوراق قرضه تبدیل شود، برای دریافت سود نزد بانك ودیعه گذاشته شود یا در مكان امنی نگهداری گردد. رشد نرخ تورم در جامعه ما از مطلوبیت نگهداری پول به صورت راكد و دست ناخورده می ‌كاهد و پس‌ انداز در این شكل را فقط در حالت كوتاه‌مدت معقول جلوه می ‌دهد. پس‌ انداز یكی از مقوله‌ های اقتصاد كلان است كه از یك ‌سو با شرایط اجتماعی جامعه سروكار دارد و از سوی دیگر مطابق قاعده معروف و بین‌المللی قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود با سایر مفاهیم كلان اجتماعی نظیر تولید، مصرف، ارزش افزوده و… ارتباطی معنادار می‌ یابد
پیش از شروع به كار شدن برای پس‌ انداز كردن در زندگی باید اهمیت و ضرورت چنین كاری را درك كنید. برای مقاومت در برابر سختی‌ها و تنگناهای مالی تصمیم بگیرید و در این مسیر قاطع باشید. پس‌ انداز در فرهنگ ایرانی همواره برای روز مبادا پیش‌بینی می‌شود و اگر این روز پیش نیاید می‌ تواند سرمایه‌ای هر چند ناچیز برای فعالیت‌های اقتصادی سودآور در اختیار بگذارد. با این حال شاید بتوان مهم ‌ترین ارزش و مزیت پس‌ انداز را امنیت خاطر اعضای خانوار دانست كه كاهش اضطراب و فشارهای روانی را برای آنان در پی دارد. پس‌ انداز یك پشتوانه مالی بالقوه است كه هر چه وضعیت اقتصادی و معیشتی خانواده با تعلیق و نارسایی بیشتری همراه باشد ارزش معنوی و درونی‌اش در روحیه و آرامش اعضای خانوار افزایش می ‌یابد. گاهی اطمینان‌خاطری كه پس‌ انداز برای افراد به ارمغان می ‌آورد از كاركردی پررنگ ‌تر از نقش مالی آن در اقتصاد خانوار و گره‌ گشایی‌اش در روز مبادا دارد و بر این اساس می‌ توان پس‌ انداز را ضرورتی معنوی برای اقتصاد خانوار دانست. از این رو راهكارهای ذخیره پول و تدارك پس‌ انداز شیوه‌هایی استاندارد و بین‌المللی دارند كه برای گستره وسیعی از افراد جامعه در اقشار و گروه‌های مختلف قابل استفاده‌ اند.
بد نیست اگر از مبالغ واریزی طرح هدفمند کردن یارانه ها به عنوان فرصتی برای پس انداز استفاده کنیم و درصدی از این مبالغ را از چرخه اقتصادی خانوار خارج کرده و پس انداز کنیم.
با این حال می توان چنین گفت که اگر كسی فقیر باشد پس‌ انداز نمی‌ كند، چون پس‌ انداز كردن به نوعی مطلوبیت و رضایت خاطر در ارزیابی منافع فعلی و آتی وابسته است و اگر خرج كردن پول در زمان فعلی برای فردی مطلوبیت كافی یا حیاتی داشته باشد برای پس‌ انداز تمایلی ندارد. معلوم است كه افراد فقیر به پولشان احتیاج دارند تا خوراك، پوشاك، مسكن و سایر نیازهای اولیه خود و خانواده‌شان را تامین كنند و هیچ پس‌ اندازی نمی ‌تواند با مطلوبیت فعلی پول برای آنان رقابت كند. اگر كسی بیمار باشد، به آینده امید نداشته باشد، اوضاع اقتصادی و اجتماعی را ناامن، مغشوش و متغیر بپندارد و… پولش را پس‌ انداز نمی‌ كند.
یك قاعده كلی این است كه باید ارزش احتمالی آینده بر ارزش قطعی حال برای مبلغی از درآمد و پول در اختیار چیره شود تا فرد پس‌ انداز كند. بر این اساس در كشورهای توسعه نیافته و رو به توسعه پس‌ انداز كمتر است. البته موضوع به این سادگی هم نیست. در هر كشوری می ‌توان دلیلی برای پس‌ انداز نكردن حداقل گروهی از افراد جامعه یافت. معروف است كه شهروندان انگلیسی به دلیل اطمینان از حمایت‌های بیمه‌ای و درمانی پس‌ انداز نمی‌كنند و آخر هفته‌ها را آن‌قدر خوش می‌گذرانند تا پولشان تمام شود. این مثال احتمالا تا پیش از بروز بحران اقتصادی جهانی صدق می‌ كرد و امروزه حتی در مرفه‌ ترین كشورها نیز مردم حساب خرج و مخارجشان دستشان است.

تقسیم بندی پس انداز
در یک نگاه کلی پس انداز به دو نوع پولی و غیرپولی تقسیم می شود. پس انداز غیرپولی مجموعه وسایل و اقلامی است كه فرد و خانواده از آنها برخوردارند و می توان در صورت نیاز آنها را به پول تبدیل كرد. برخی اقلام تزئینی منزل كه ذاتا ارزشمندند مانند عتیقه ها، لوازم طلا و نقره، جواهرات و… بخشی از این نوع پس انداز اقتصادی محسوب می شوند. پس انداز غیرپولی انواع اجتماعی را هم در بر می گیرند.
پس انداز اجتماعی موجودی هایی هستند كه با روابط اجتماعی به دست می آیند و به پول تبدیل نمی شوند، اگرچه ممكن است مبنای دریافت پول هم باشند. اعتماد اجتماعی یكی از مصادیق این پس انداز است. بالطبع كسی كه برای مثال در بازار یا محیط كار خود آن قدر اعتبار دارد كه می تواند میلیون ها تومان پول از دیگران قرض بگیرد یا برای شروع یك تجارت جدید سرمایه جمع كند از یك نوع پس انداز اجتماعی قدرتمند برخوردار است كه نتیجه رفتار و شأن اجتماعی وی است. اغلب افرادی كه در زندگی اقتصادی و حرفه ای موفقند كسانی هستند كه پس انداز اجتماعی ارزشمندی برای خود تدارك دیده و آن را در قالب یك سرمایه حرفه ای، مالی یا تجاری به كار گرفته اند.
باید ارزش احتمالی آینده بر ارزش قطعی حال برای مبلغی از درآمد و پول در اختیار چیره شود تا فرد پس‌ انداز كند. بر این اساس در كشورهای توسعه نیافته و رو به توسعه پس‌ انداز كمتر است.
درباره پس اندازهای مالی هم به توضیح اضافه نیاز نیست و همه از ارزش های متنوع آن باخبرند. ناگفته نماند بخشی از سرمایه های غیرپولی می توانند عملا به پایه و مایه ای برای ایجاد پس اندازهای پولی تبدیل شوند. برای مثال لوازمی كه افراد برای استفاده خود و خانواده شان می خرند از یك سو رفاه اجتماعی خانوار را افزایش می دهد و از سوی دیگر با صرفه جویی در هزینه های جایگزین فرصتی برای پس انداز در اختیار می گذارد. خرید خودرو نمونه این نوع مزیت سرمایه غیرپولی در خانواده های ایرانی است. خودروی شخصی در صورتی كه هزینه های نگهداری و تعمیر آن از مجموع مبالغی كه برای كرایه تاكسی، اتوبوس، مترو و آژانس بیشتر نباشد و مشمول استهلاك و افت قیمت فاحش نشود در یك بازه زمانی چند ساله به افزایش قدرت پس انداز مالی خانوار از طریق صرفه جویی در هزینه های حمل و نقل می شود.
اما چرا در ایران پس انداز محدود است؟
آنچه که می‌ تواند از نظر اقتصادی مشکل پس انداز در ایران تلقی شود، اولاً، تخصیص سهم عمده‌ای از درآمد ملی به مخارج مصرفی علیرغم توسعه نیافتگی کشور و ثانیاً، عدم شکل گیری پس انداز محدود موجود به صورت دارائیهای متعارف یعنی مواردی از قبیل سپرده سرمایه گذاری بانکی، سهام، اوراق قرضه و … است.
و این مشکل بزرگی است چون کشورها در گذار از مراحل مختلف توسعه خود نیازمند منابع نامحدود مالی هستند تا از این طریق بتوانند به افزایش تولید داخلی دست یابند و از این افزایش تولید و به دنبال آن افزایش درآمد ملی و رشد اقتصادی برای بالا بردن درجه توسعه ای خود استفاده کنند. همه کشورهایی که اکنون توسعه یافته نامیده می شوند در برهه ای از گذشته توجه جدی به پس انداز داشته و از آن بیشترین سود را برده اند و حالا که به غول های بزرگ صنعتی تبدیل شده اند برای بقای صنایع خود به مصرف انبوه کالاهایشان توسط دیگران احتیاج دارند و به همین دلیل مروج مصرف گرایی هستند.
از طرف دیگر کمتر بودن نرخ تسهیلات بانکی از تورم و عدم آشنایی عموم مردم با روشهای موجود پس انداز باعث کم شدن سهم این مقوله مهم در درآمد خانوار است. و این موضوعی است که به تجدید نظر جدی احتیاج دارد. بد نیست اگر از مبالغ واریزی طرح هدفمند کردن یارانه ها به عنوان فرصتی برای پس انداز استفاده کنیم و درصدی از این مبالغ را از چرخه اقتصادی خانوار خارج کرده و پس انداز کنیم. البته این موضوع می تواند برای مدت کوتاهی فشاری را بر خانواده تحمیل کند اما اثرات آن در بلند مدت بسیار بیشتر ار آن است که نادیده گرفته شود.