مدیریت چابک و کارآمد زیربنای حکمرانی دریایی، وقتی پای صحبت کارشناسان و عوامل دریایی می‌نشینیم‌ و از آنها درباره اقتصاد دریایی سؤال می‌کنیم اغلب یک جمله آشنا می‌شنویم که «هنوز دریا در ایران متولی ندارد» و وقتی سیاست‌های ابلاغی توسعه دریا را می‌خوانیم قبل از آنکه شروع به اجرا آن شود باید در همان بند ا‌ول توجه کنیم که اشاره صریح بر مدیریت «یکپارچه» دارد. اما آیا این مدیریت یکپارچه برای توسعه دریا وجود دارد؟

به گزارش پارسی پرس به نقل از بندر و دریا؛ الناز واحدی‌راد| با نادر پسنده مدیرکل ایمنی و حفاظت دریایی سازمان بنادر و دریانوردی در این‌باره به گفت‌وگو نشستیم.

او معتقد است که در گامِ اول، اقتصاد دریامحور نیازمند اجرا بند نخست است که بر «یکپارچگی در اجرا سیاست‌های مربوط به توسعه دریا» تأکید دارد.

پسنده بر این باور است که اقتصاد دریایی بخشی از حکمرانی دریا بوده و حکمرانی دریا نیازمند ساختار مطلوب است که تجربه آن هم در جهان وجود دارد: «اگر این بند را اجرایی کنیم بعد از آن، همه موارد مدیریت دریا از صید اقیانوسی تا گردشگری دریایی که بخش‌هایی از اقتصاد دریایی هستند شکل می‌گیرند. پسنده تأکید دارد نیازمند ساختارهای یکپارچه قدرتی هستیم که به معنای واقعی پیگیر اجرا هماهنگ سیاست‌های توسعه دریا در ایران باشد. مشروح گفت‌‌وگو بندر و دریا با پسنده را در ادامه بخوانید.

در حال حاضر «اقتصاد دریایی»  در کدام قسمت از مسیر است و آیا توانسته‌ایم بخشی از اهداف اقتصاد دریامحور را محقق کنیم؟

سه سال است که از طریق روش تحقیق داده بنیاد (گرندد تئوری) در حال انجام رساله‌ دکترا با موضوع طراحی و تبیین مدل مطلوب حکمرانی اقیانوس‌ها برای دولت جمهوری اسلامی ایران هستم. در این روش تحقیق تجارب، دانش و نظرات خبرگان مؤثر در حوزه مدیریت دریاها و اقیانوس‌ها جمع‌آوری، فیش‌گذاری و تحلیل و آنالیز می‌شود، لذا نتایج به‌دست آمده در این رساله در واقع جمع‌بندی و انعکاس نظرات خبرگان این حوزه است. آنچه مشخص است، این‌که موضوع اقتصاد دریایی در واقع بخشی از زیرمجموعه حکمرانی دریایی محسوب می‌شود و مطابق با فرمایشات رهبر معظم انقلاب در قالب سیاست‌های کلان توسعه دریا محور به دولت ابلاغ شده است.

در بند یک این سیاست‌ها آمده است: «سیاست‌گذاری یکپارچه امور دریایی، تقسیم کار ملی، مدیریت چابک و کارآمد دریا به‌منظور بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های دریا، برای احراز جایگاه شایسته جهانی و رتبه اول در منطقه».

این بدان معناست که رهبر معظم انقلاب با زیرکی و درایت فراوان به اهمیت یکپارچگی مدیریت دریایی کشور در اولین بند از این سیاست‌های کلان تأکید فرموده‌اند. پس می‌توان نتیجه گرفت ایجاد مدیریت یکپارچه و مدیریت چابک و کارآمد در حوزه دریایی کشور اساس و زیربنای حکمرانی دریایی، توسعه دریامحور و اقتصاد دریا است.

آیا دولت برای اجرا سیاست‌های توسعه دریا محور ساختار مناسبی دارد؟

برای پاسخ به این سئوال باید سئوالات دیگری را مطرح کنیم. این‌که آیا در ساختار فعلی دولت، مدیریت یکپارچه برای حکمرانی دریاها و اقیانوس‌ها وجود دارد؟ وحدت فرماندهی در این مدیریت یکپارچه چگونه محقق می‌شود؟

کدام بخش از دولت نقش تقسیم کار در حکمرانی دریایی را انجام می‌دهد؟ آیا مدیریت یکپارچه از طریق تمرکز مدیریت و ایجاد ساختاری مانند وزارت دریاداری میسر خواهد شد یا قصد داریم از طریق تعامل شورایی مانند ایجاد شورای عالی به این هدف نائل شویم؟ در سطوح وزارتی یا سازمانی، متولی اجرا سیاست‌های کلی توسعه دریامحور کیست؟

در مطالع