سوال بعدی آن است که با وجود تحریم و موانع آن، چگونه می توان تولید را پیش برد؟ عده ای معتقدند به دلیل رانت های ارزی موجود و نرخ های متفاوت، امکان رونق تولید وجود ندارد و تنها راه، آزادسازی نرخ ارز است تا تولیدکنندگان بتوانند در فضای اقتصاد به صورت سالم فعالیت نمایند.

به گزارش پارسی پرس این گزاره به سه دلیل واقعی نیست. اول آنکه آزادسازی نرخ ارز به معنای کامل خود، در شرایطی که مردم حدود یک دهه جهش نرخ ارز و تورم را تحمل کرده اند، ممکن نیست و موانع اجتماعی باعث می‌شود دولت‌ها هیچگاه به این سمت حرکت نکنند.

دوم آنکه به دلیل نظام پرداخت غیررسمی و کاهش ارزآوری که ریشه اصلی رشد مستمر نرخ ارز محسوب می‌شود، این آزادسازی در کشور ما نمی تواند منجر به تعادل شود، بلکه تا زمانی که مسائل اصلی حل نشود، زمینه برای افزایش مجدد نرخ ارز را فراهم می کند و از این منظر، انتهایی بر آن متصور نیست؛ در واقع تا زمانی که مسئله نظام پرداخت و ارزآوری حل نشود، صحبت از آزادسازی عملا به معنای عدم توجه به بخش مهم و واقعی مسائل ارزی کشور است.

البته این به معنای آن نیست که نرخ ارز بدون منطق و امکان، میخکوب شود بلکه به معنای آن است که ریشه حل مسائل ارزی کشور، در آزادسازی نرخ نیست؛ همانطور که در تثبیت نرخ هم نیست.

سوم آنکه تجربه کشورهای توسعه پیدا کرده در دهه های اخیر از جمله کشورهای شرق آسیا نشان می دهد رونق تولید و صنعت بدون یک برنامه متمرکز و هدفمند عمودی و یک نقشه صنعتی مشخص ممکن نیست؛ برنامه ای که بتواند تعدادی از صنایع پیشران و هدف را با برنامه رشد دهد.

در واقع رشد و رونق تولید و توسعه صنعتی صرفا با آزادسازی نرخ ارز و اصلاحات قیمتی و ترجیحی محقق نمی شود و چنین اصلاحاتی، باید ذیل برنامه های تولیدی دنبال شود تا پایدار باشد.اما برای پاسخ به سوال، اشاره به بزرگترین فرصتی که رهبر معظّم انقلاب و تحلیلگران مختلف به آن اشاره کرده اند ضروری است؛ یعنی تغییر نظم بین المللی.

تغییرات در نظم جهانی و شکل گیری نظم جدید و چند قطبی، فرصت بزرگی است که شرایط جهان را از گذشته تغییر داده است. این فرصت منجر به شکل گیری قطب های جدید قدرت و کریدورهای اقتصادی در سطح جهان شده، به این معنا که کشورها بر اساس منافع خود، پهنه های اقتصادی و زنجیره های ارزش جهانی را با مشارکت یکدیگر شکل می‌دهند و قدرت خود را حول آن تقویت می نمایند.

لذا کشورها دیگر مجبور به اینکه صرفا با یک قطب کار کنند و اقدامات خود را با آن تنظیم نمایند، نیستند بلکه می توانند در همکاری با قطب های مختلف، اقتصاد خود را تقویت کنند.این فرصت پیش روی ایران نیز وجود دارد و با ظرفیت های بین المللی کشور نیز همسو است.

جمهوری اسلامی ایران می‌تواند بر اساس نزدیکی که با کشورهای مختلف و قطب های قدرت جدید جهان دارد، به تشکیل زنجیره های ارزش منطقه‌ای و کریدورهای اقتصادی با مشارکت آنها حول منافع مشترک اقدام کند و از این مسیر، قدرت خود را در سطح بین الملل بروزرسانی نماید و در نظم جدید، نقش مهمی برای خود تعریف کند و رقم بزند.

شرایط جغرافیایی کشور در دسترسی به راه های آبی و خاکی و همسایگی با کشورهای مختلف در میانه جهان، استفاده از این فرصت را بسیار تسهیل می کند.یکی از نمونه های این مهم، تشکیل یک کریدور اقتصادی با کشورهای مختلف با محوریت تبدیل ایران به هاب غذا است. به دلیل ظرفیت های بزرگ صنعتی کشور در صنایع غذایی، ایران می تواند در تعامل با کشورهای منطقه و جهان، مواد اولیه کشاورزی را وارد نماید، در داخل فرآوری کند و سپس به کشورهای متقاضی صادر نماید.

حرکت به این سمت که یکی از عملیاتی ترین وجوه تشکیل کریدور اقتصادی و نقش آفرینی در نظم جدید است و ایران را به هاب غذای منطقه تبدیل می‌کند، روابط جدید اقتصادی با کشورها پدید می آورد که تحریم نمی تواند خللی در آن ایجاد کند.
نقش آفرینی در نظم جدید جهانی از طریق «ایجاد زنجیره ارزش منطقه ای» که عملا مسئله تحریم را از وجه دیگری و به صورت ایجابی بلااثر می کند، به قدرت تولیدی و صنعتی نیاز دارد تا بتواند پوشش دهنده کریدورهای اقتصادی هدف باشد و آنها را تغذیه کند.

این مهم نیازمند راهبری در سطوح بالای دولت است.کدام تولید دارای اهمیت است؟با توضیحاتی که داده شد، می توان به این سوال که تمرکز کشور در رونق تولید باید روی چه حوزه هایی باشد پاسخ داد. تولیدی که می تواند برای کشور خلق قدرت کند و دارای اهمیت است، تولیدی است که با محوریت صنایع کارخانه ای، ارزآور و دارای زنجیره ارزش منطقه ای محقق می شود.

در واقع تمرکز باید روی صنایعی باشد که اولا کارخانه ای بوده و می تواند منجر به اشتغال و فعال سازی دیگر بخش های تولیدی شود؛ ثانیا بتوان از محل صادرات آن ارزآوری داشت و ثالثا بتوان با محوریت آن، با کشورهای مختلف و هدف، زنجیره ارزش شکل داد و در محیط بین المللی نقش آفرینی کرد.چنین