در این میان، کشورهایی که بیش از سایرین در کانون توجه قرار داشته و البته از نگرانی‌های بیشتری نیز برخوردارند، کشورهای تولیدکننده نفت هستند. پیشرفت آنها به طور مستقیم با درآمدهای نفتی مرتبط بوده و در بسیاری موارد، طلای سیاه منبع اصلی تامین بودجه و امور مالی پروژه‌های مختلف به ویژه پروژه‌های توسعه محسوب می شود.

به گزارش گروه بین الملل پول نیوز، اخیرا در اخبار و گزارش‌های مختلف به خودکفایی نفتی آمریکا تا سال 2020 اشاره شده و “باراک اوباما”، رئیس جمهور این کشور نیز توجه و تاکید ویژه‌ای بر این مساله داشته است. اما می توان گفت این قبیل اخبار و اظهارنظرها بیش از آن که به واقعیت نزدیک باشند، اغراق آمیز هستند. “بیل ریچاردسون”، وزیر انرژی پیشین آمریکا، طی مصاحبه خود با نشریه “فایننشال تایمز” به این نکته اشاره داشته که آمریکا توانایی دستیابی به خودکفایی نفتی را نداشته و همچنین، نگرانی خود از قربانی شدن این کشور در ورطه پیش بینی‌هایی واهی را ابراز کرده است.

به رغم آن که افزایش تولید نفت آمریکا از سنگ‌های نفت‌زا می تواند واردات این کشور از 13 میلیون بشکه در روز را به 5 میلیون بشکه تا سال 2020 کاهش دهد، اما این مساله مبدل شدن بزرگترین مصرف کننده نفت جهان به یک صادرکننده صرف و یا حتی دستیابی به خودکفایی نفتی تا هفت سال آینده را در پی نخواهد داشت.

از سوی دیگر، بنابر گزارش موسسه اعتبارسنجی “استاندارد اند پورز” ذخایر نفتی عربستان با توجه سطح تولید فعلی تنها تا 70 سال آینده عملیاتی بوده و این مدت زمان برای کشورهای امارات و کویت برابر با 90 سال خواهد بود. از این رو و حداقل تا 70 سال دیگر، نفت منبع اصلی انرژی عربستان که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان به شمار می رود، نخواهد بود.

در نتیجه، تغییر در منابع تولید و به ویژه افزایش استفاده از منابع انرژی تجدید‌پذیر به تغییرات کیفی در توازن انرژی جهانی منجر خواهد شد. در همین راستا، نفت از راس هرم انرژی پایین آمده و زغال سنگ دومین سوخت فسیلی پر مصرف جهان نیز سرنوشتی مشابه خواهد داشت.

همچنین، بنابر اعلام شرکت بریتیش پترولیوم و بر اساس محاسبات این شرکت درباره طول عمر ذخایر نفتی، ذخایر کشف شده با توجه به سطح مصرف فعلی تنها برای تامین تقاضای جهانی طی 40 آینده کافی خواهند بود. این در شرایطی است که کشورهای تولید کننده نفت باید میزان بازدهی خود را برای پیشگیری از وخیم‌تر شدن شرایط اقتصادی و همچنین جلوگیری از مواجه اقتصاد جهانی با بحران‌هایی بزرگ افزایش دهند. این بدان معنی است که تولید نفت طی سال‌های پیش رو افزایش خواهد یافت تا تقاضای روز افزون جهانی را بدون در نظر گرفتن نیاز کشورهای تولید کننده به افزایش درآمدهای خود تامین کند.

در حقیقت، اثرات مثبت و منفی هر اقدامی در جهان به هم پیوسته کنونی می تواند به سرعت و در مقیاسی وسیع گسترش یافته که نمونه آن را به وضوح در بحران‌های مالی و اقتصادی چند سال گذشته شاهد بوده‌ایم. به نظر می رسد کشورهای تولید کننده نفت از این حقایق به خوبی آگاه بوده و بر همین اساس دو رویکرد را مورد توجه قرار داده‌اند.

رویکرد نخست با اتخاذ سیاست‌هایی در راستای تنوع بخشی به منابع درآمدی و بر اساس توسعه بخش غیر نفتی شکل گرفته است. اگرچه این رویکرد در هر کشور متفاوت است، اما تنوع بخشی به درآمدها در تمامی آنها از اولویت‌های کلیدی محسوب می شود.

از سوی دیگر، توجه و توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر مانند مزارع بادی و خورشیدی به عنوان بخشی از برنامه‌های کشورهای تولید کننده نفت برای دوران پس از اتمام ذخایر نفتی جدی‌تر از گذشته دنبال می شود.