در مورد تاریخچه روز جهانی ستاره شناسی باید خاطر نشان كرد كه طبق كتابچه ویژه این مناسبت، حدود ۴۰ سال است كه برای عمومی سازی علم نجوم در جهان تلاش شده و به جای رفتن مردم به رصدخانه ها با آوردن تلسكوپ ها به میان مردم برای رصد آسمان در زمینه این دانش آسمانی عمومی سازی انجام پذیرد.

اساس تعیین روز جهانی ستاره شناسی اینگونه بیان شده است كه در فاصله زمانی میانه ماه آوریل تا میانه ماه مه (۲۶فروردین تا ۲۵اردیبهشت) هر سال، نزدیكترین شنبه به تربیع اول ماه به عنوان روز جهانی ستاره شناسی انتخاب شود و با این روش روز جهانی نجوم در هر سال متفاوت خواهد بود.

رییس انجمن نجوم آماتوری ایران می گوید: دلیل انتخاب ماه در تعیین روز جهانی ستاره شناسی آن است كه این جرم آسمانی زیبا برای رصد علاقه مندان به نجوم و عموم مردم همواره نقش موثری داشته و دارد.

مهندس مسعود عتیقی می افزاید: حدود ۱۵ سال است كه از دوشنبه قبل از روز جهانی ستاره شناسی تا یكشنبه بعد از این روز را هفته ستاره شناسی می نامند تا علاقه مندان با فرصت بیشتری بتوانند در طول یك هفته به فعالیت های ترویجی بپردازند.

برخی از مراكز نجومی در كشورمان نیز روز تعطیل پایان هفته در كشور را برای بزرگداشت روز نجوم انتخاب می كنند كه این اقدام هر چند در قالب روز جهانی نجوم نمی گنجد اما به هر حال یكی از روزهای هفته این مناسبت نجومی است و بهتر آن است كه برنامه های مراكز كشور در طول این هفته خاص توزیع شود تا مخاطبان مختلف از این برنامه های ترویجی بهره مند شوند.

عتیقی خاطر نشان می كند: تاكید انجمن نجوم آماتوری ایران در سالیان اخیر بر این بوده است كه روزی بجز زمان تعیین شده جهانی نباید به عنوان روز نجوم تلقی شود و اساساً اگر هدف، ترویج دانش اخترشناسی نیز باشد استفاده از عناوین غلط نیز نوعی عدم وفاداری علمی به واژگان است؛به ویژه آنكه بنا بر اهداف لیگ جهانی برگزار كننده نقاط اجرای برنامه های این مناسبت نباید دور از دسترس عموم باشد.

رییس انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه می دهد: ذكر این نكته ضروری است كه متاسفانه برخی مراكز به دور از اهداف برگزاری روز و هفته نجوم، بجای بردن نجوم به میان مردم آنها را به مراكز دور از شهر و امكانات عمومی دعوت می كنند كه گاهی حضور برای همگان امكان پذیر نیست. ضمن آنكه در چنین برنامه هایی فعالیت های فراگیر غیر اقتصادی عمومی به جلوه این اقدام آسمانی زیبایی دیگری می بخشد.

عتیقی ادامه داد: خالی از لطف نیست حتی كتابفروشی ها و مراكز اقتصادی با ارایه تجهیزات نجومی در این روز و هفته خاص فرصتی را برای عرضه ابزار رصدی استاندارد، با كیفیت و قیمت مناسب داشته باشند.

وی یادآور شد:بسیاری از مراكز دولتی و عمومی نظیر سازمان پارك ها، دانشگاهها، مراكز آموزشی و فرهنگسراها امكانات خود را به رایگان در اختیار مجموعه های فعال جهت امور ترویجی قرار می دهند و صرفاً با هدف ارتقا فرهنگ اجتماعی چنین گام هایی را برمی دارند.

وی خاطر نشان می كند: مسلماً مناسب و ضروری است در روز جهانی ستاره شناسی نیز همگام با جامعه جهانی فعالیت هایی در كشور داشته باشیم تا بدین وسیله همراهی جامعه منجمان ایرانی را با تمام دنیا اعلام كنیم كه خوشبختانه انجمن نجوم آماتوری ایران در این زمینه پیشتاز بوده است.

چه زیبا و با شكوه است كه همه مردم جهان در یك روز به شعار ستاره شناسی برای همه جامه عمل پوشانده و ایرانیان نیز همگام با سایر ملل چشم را جلوی تلسكوپ گذاشته و ماه این جرم دوست داشتنی زمینی ها را همزمان با مردم سایر نقاط دنیا نظاره كنند. خوشبختانه وجود هفته نجوم عاملی است تا در سایر روزهای این هفته از جمله مناسبت های ملی و تعطیلات هفته نیز به ترویج این علم بپردازیم .

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با اشاره به برپایی نمایشگاه تكنولوژی و محصولات آموزشی كه هفته گذشته در مصلی تهران برگزار شد گفت: ویژه برنامه رصدی انجمن نجوم آماتوری ایران در این نمایشگاه كه خوشبختانه طیف وسیعی از دانش آموزان و جوانان پایتخت و اساتید و معلمانی از سراسر كشور را فرا می گرفت، پیشوازی از این مناسبت جهانی بود.

عتیقی در پایان گفت: همانگونه كه اشاره شد امسال با توجه به برنامه های رصدی و ترویجی در نمایشگاه تكنولوژی و محصولات آموزشی تمركز برنامه های انجمن نجوم آماتوری ایران بر روی روز جهانی ستاره شناسی (شنبه ۹ اردیبهشت۹۱)خواهد بود.