محصول استراتژیک و با ارزش زرشک هر سال با آغاز فصل پاییز فقط در جغرافیای خراسان جنوبی با دست اندازی دلالان بی ارزش می شود به طوری که کمتر از یک پنجم قیمت واقعی به فروش می رسد.
دلالان بومی و غیربومی که پشت پرده حساب های بانکی آنها، سودجویانی هستند که جز بستن بار و تصاحب یک سال زحمت کشاورز به چیزی نمی اندیشند.
زرشک میوه ای ضد سرطان و با آنتی اکسیدان بالا، متقاضیان زیادی را از سراسر جهان به خود جلب کرده است و با اینکه خراسان جنوبی ۹۸ درصد زرشک بی دانه دنیا را تولید و ۹۸ درصد سطح زیر کشت در ایران را دارد اما هنوز صنایع فرآوری این محصول در استان به طور کامل فعال نیست.
زرشک تر به روش های خاصی خشک می شود که بهترین آنها روش تالاری است اما با توجه به اینکه کشاورزان خراسان جنوبی از درآمد کمی برخوردارند جز مواردی معدود بقیه به خاطر نداشتن توانایی ساخت تالار، زرشک را به روش خرمنی خشک می کنند.
روش خرمنی از خطر پذیری بالایی به خاطر بارش های پاییزی برخوردار است به طوری که زحمت یکساله کشاورز با باران های سیلاب گونه به هدر می رود و به این خاطر است که کشاورز راهی جز تن دادن به چک های ۶ تا یکساله دلال، آن هم با قیمت بسیار پایین ندارد.
در حالی که زرشک خشک در بازار های داخلی خراسان جنوبی با قیمت ۳۵ هزار تومان به فروش می رسد اما به وضوح می توان دید که زرشک تر با قیمت چهار هزار تومان و شاید هم کمتر از کشاورز با چک های مدت دار خریداری می شود که بسیاری از آنها هم قابل وصول نیست.
یکی از زرشک کاران خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به نداشتن قدرت ساخت یا اجاره تالار زرشک برای فرآوری و خشک کردن آن، راهی جز فروش محصولاتم نداشتم چون مطمئن بودم با دست دست کردن، زحمت یکساله ام را سرما یا بارش های پاییزی از بین می برد.
محتشم اقتدایی با بیان اینکه محصول نقدم را مجبور شدم هفت ماهه بفروشم، اظهار داشت: با آغاز فصل برداشت دلالان زیادی برای خرید زرشک می آیند اما پولی برای زرشکی که تحویل می گیرند نمی دهند و می گویند هر که نقد می خرد به آن بفروش.
ریحانی یکی دیگر از کشاورزان هم گفت: اگر کسی پیدا کردی که زرشک را نقدی بخرد سلام ما را هم به آن برسان.
وی ادامه داد: اوایل فصل برداشت کشاورزانی که زرشک پیش رس دارند تا حدودی می توانند محصولشان را نقد بفروشند اما مدتی که می گذرد بهانه های شاه عباسی دلالان را خودمان هم می پذیریم، شایدم مجبور به پذیرش هستیم.
یکی دیگر از کشاورزان هم به فروش باغ زرشک خود اشاره کرد و گفت: سالها با آغاز فصل برداشت، دغدغه های فروش محصول خواب را از چشمم می برد اما مرگ یکبار شیون هم یکبار، عطای زرشک را به لقایش بخشیدم.
رضا عباس نژاد اظهار داشت: کشاورزی با وضعیت کنونی نوعی دیوانگی است زیرا سالی را برای دلال زحمت می کشی و چیزی نمی ماند.

** اخذ مجوز و تسهیلات درگاه بهداشتی زرشک تسهیل می شود
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم به خبرنگار ایرنا گفت: هیچگونه مشکلی برای اخذ مجوز و دریافت تسهیلات کشاورزان برای ساخت درگاه بهداشتی زرشک(تالار) وجود ندارد و پیگیری های لازم برای تسهیل استعلامات اخذ مجوز صورت می گیرد.
عبدالرضا رضایی افزود: کشاورزان برای اخذ مجوز باید به جهاد کشاورزی شهرستان ها مراجعه کنند تا روند استعلامات در کمترین زمان صورت گیرد و با ساخت درگاه های بهداشتی، دست دلالان از محصول زرشک کوتاه شود.
وی ادامه داد: کشاورزان باید تعاونی های روستایی را فعال کنند و در این زمینه سازمان جهاد کشاورزی، برای پرداخت تسهیلات در گردش تعاونی ها هم مشکلی ندارد.
رضایی در پاسخ به این سئوال که چرا زرشک جزو خرید تضمینی قرار نمی گیرد افزود: در سال های گذشته محصولات استراتژیک و مورد نیاز سبد خانوار همچون گندم جزو طرح خرید تضمینی قرار گرفته است اما در مورد زرشک هنوز خرید توافقی انجام می شود اما پیگیری های استانی چندین بار صورت گرفته است.
وی اظهار داشت: کشاورزان در قالب تعاونی ها بیمه محصولات باغی را فرهنگ سازی کنند تا در صورت بروز سرما و بارش های فصلی به طور وسیع متضرر نشوند.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه سال گذشته ۱۰۰ میلیارد تومان تسهیلات کم بهره به کشاورزان خسارت دیده استان پرداخت شده است افزود: کشاورزان با برنامه ریزی به موقع باید جلوی خسارت های غیر قابل پیش بینی را بگیرند.
وی تنها راه جلوگیری از سوء استفاده سودجویان را قوت بخشیدن به تعاونی ها ذکر کرد و گفت: تحقق این مهم جز با خواست کشاورزان محقق نمی شود.
به گزارش ایرنا سال گذشته ۱۹ هزار تن محصول زرشک از خراسان جنوبی روانه بازار شد اما با توجه به شرایط اقلیمی، تگرگ و سرما پیش بینی ها خبر از جمع آوری ۱۵ هزار تن زرشک در استان می دهد.
۹۸ درصد سطح زیرکشت زرشک ایران در استان خراسان جنوبی است.
گزارش: محمدرسول ابراهیمی

منبع:خبرگزاری ایرنا