به همان مقدار که شکافهای عمیق ایدئولوژیکی ، تعارضهای معتصبانه قومی- نژادی و بخصوص تضادهای شدید بر سر منافع اقتصادی می‌توانند بر هم زننده صلح باشند به همان اندازه نیز میتوانند در صورت پیدایش همگرایی عوامل تثبیت گر صلح باشند .

    

سیری اجمالی در چرخه‌های کلان بشر مبین این واقعیت است که تامین حداقل‌ها و یا زیاده خواهی‌های اقتصادی عمده عامل برهم زننده صلح بوده‌اند . چه از زمانی که تنها شیوه تامین منابع طبیعی و سرزمین طلبی بود و چه از زمانی که خیال خوش صنعتی شدن و توسعه تجارت  بهترین شیوه تامین دانسته شد که فرجام آن هم دو جنگ جهان شمول بود .

هم اکنون که صلح پارامتری اصلی در توسعه مستمر محسوب می‌گردد ، شیوه‌های غیر نمایشی و خردمندانه تری برای ایجاد ، حفظ و توسعه آن می‌بایست اتخاذ گردد .

در همین راستا ظهور دولتهای مجازی با رویکرد تعاون در تولید به جای تعامل تجاری و همزیستی به آفرین به جای برتری طبی و یا حتی همزیستی مسالمت آمیز ، مهم ترین اهرم جاری سازی صلح را رد نگاه شوونیستی هر بازیگر سیاسی و از منظر اقتصادی انتقال تولید صنعتی از کشورهای توسعه یافته (مجازی) به کشورهای در حال توسعه ( نیمه مجازی) و تمرکز داخلی بر اموری چون طراحی ، ایده پردازی ، بانکداری ، مشاوره ، گردشگری ، بازاریابی ، بیمه و تامین مالی می‌داند .

واژگان کلیدی :

دولتهای مجازی – اهرم‌های صلح – سرزمین طبی – توسعه مستمر – همزیستی به آفرین – کرایه خط تولید در فراسوی مرزها – تولید انباشته در داخل.

بابک خادمی پاشاکی : استاد دانشگاه علمی کاربردی پست حسین اسمعیلی : دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی