سن بالاي هواپيماها يكي از مشكلات سال‌هاي اخير ناوگان هوايي كشور بوده است؛ موضوعي كه به نوعي تبديل به «مصائب تلخ» حمل‌ونقل هوايي كشور شده است.

 تلخ از آن جهت كه به واسطه اعمال تحريم‌هاي سي و چند ساله در اين بخش، ايرلاين‌ها به سمت خريد هواپيماهاي دست دوم بعضا شرقي حركت كرده‌اند و همین امر باعث افزايش آمار سوانح هوايي شده است. پرواز با هواپيماهاي ساخت بلوك شرق به خصوص از نوع «توپولف» ،كابوس وحشتناكي براي مردم  تا همين چند وقت گذشته بود.

به گزارش تين نيوز،از تیر 88 که توپولف 154 در آسمان قزوین منفجر شد و به دنبال آن سریال سقوط هواپیماهای روسی در پروازهای کشور تکراری شد، زمزمه خروج این نوع هواپیما به دلیل ایمن نبودن آنها مطرح شد.

 اما حدود 19 ماه طول کشید تا شرکت‌های هواپیمایی داخلی با دستور سازمان هواپیمایی کشوری هواپیماهای توپولف را زمینگیر کنند. 

هواپیمای توپولف ۱۵۴برای نخستین‌بار در سال ۱۹۶۸ میلادی به پرواز درآمد و از این سال تا پایان سال ۲۰۰۶ میلادی در مجموع هزار فروند از مدل‌های مختلف این هواپیما تولید شد. 

هواپیمایی که به لحاظ فنی در دنیا تحریم شده، مجوز پرواز بین‌المللی به اتحادیه اروپا و آمریکا را ندارد و روسیه به‌عنوان كشور سازنده از پرواز این نوع هواپیما در خطوط هوایی خود جلوگیری کرده است. 

شهریور ۸۵ نخستین جرقه برای بی‌اعتماد شدن افکار عمومی به این نوع هواپیمای روسی در کشور زده شد. بروز سانحه برای توپولف ۱۵۴ مسیر بندر‌عباس‌- مشهد که ۲۸ کشته و ۵۰ زخمی بر‌جای گذاشت، دستاویزی برای کارشناسان شد تا بر خروج توپولف ۱۵۴ از ناوگان هوایی کشور به دلیل ایمنی کم آن تاکید کنند.

 اما موضوع خروج این هواپیما از ۲۴ تیر ۸۸ جدی‌تر شد؛ انفجار هواپیمای توپولف شرکت کاسپین که از تهران عازم ایروان بود در آسمان قزوین که به کشته شدن همه مسافران و خدمه آن منجر شد سرانجام مسوولان مربوطه را بر آن داشت تا برای خروج این هواپیمای روسی از ناوگان هوایی کشور دست به‌کار شوند.

 حدود 20 ماه طول كشيد تا اين تصميم عملياتي شود؛ اما یک سال و هشت ماه ياد شده سوانح هوایی دیگری نیز به‌وقوع پیوست که تردید مردم در‌خصوص پرواز با هواپیمای شرقی را چند برابر کرد تا جائیکه در پاره‌ای از مواقع مسافران از سوار شدن به هواپیماهای توپولف خودداری می‌کردند.

 به هر حال پس از خروج «كابوس هوايي» هواپيماي آمريكايي با نام MD (مکدانل داگلاس)به‌عنوان توپولف معرفي و خريد آن از نوع دست‌دوم توسط شركت هواپيمايي ايران ايرتور آغاز شد.

هواپيمايي كه به باور بسياري از كارشناسان مناسب اقليم آب و هوايي ايران نيست. 

اگر بخواهین از این هواپیما بگوییم باید توضیح دهیم که هواپیماهای MD مخفف Mc Donnel Douglas و ساخت شرکتی با همین نام درآمریکا است که در دهه های 60 و 70 میلادی با نام داگلاس فعالیت می کرد.

معروفترین محصول این کمپانی که در ایران پرواز می کند، جنگنده بمب افکن F4 یا همان فانتوم است؛ داکوتا و نوع غیر نظامی آن یعنی DC-3 و همچنین DC-6 محصولات دیگری از این کمپانی هستند که در دوره های پیشین در ایران پرواز کرده و از رده خارج شده اند.

 هواپیمای MD-82 و MD-83 که در ظاهر تفاوتی ندارند و در ایران هردو را به نام ام.دی می شناسیم، در واقع گونه های توسعه یافته هواپیمای DC-9 محصول داگلاس هستند و نام رسمی آنها در مدارک و مجوزهای رسمی پروازی DC-9-82 و DC-9-83 ثبت شده است، ولی پس از خرید سهام کمپانی داگلاس توسط خانواده مکدانل و تغییر نام آن به مکدانل داگلاس، نام تجاری آنها به MD-8X تغییر کرد.

 از این خانواده هواپیماها، MD-80-82-83-87-88-90-95 تولید شده اند که هریک دارای ویژگی ها و تجهیزات خاصی هستند و تنها تغییر عمده ظاهری آنها با یکدیگر، تفاوت برخی از آنها در طول بدنه هواپیما است. 

پس از خرید سهام مکدانل داگلاس توسط بویینگ در دهه 90 میلادی، هواپیمای MD-95 با نام Boeing-717 تولید شده است. 

از این خانواده هواپیما،در جمع 2400 فروند تولید شده است که پس از خانواده بویینگ 737 با 6000 فروند و خانواده ایرباس 320 با 4000 فروند در رتبه سوم پر تیراژ ترین هواپیمای جت مسافری تولید شده قرار می گیرد. هم اکنون تعداد قابل توجهی از این خانواده DC-9 خانواده 80 یا همان MD-8x در خطوط هوایی ایالات متحده و اروپا در حال پرواز هستند. 

اما بنا بر اعلام كمپاني سازنده، اين هواپيما برای نشست و برخاست در فرودگاه‌های مناطق گرم با ارتفاع بالا (فرودگاه‌های ایالات متحده آمريكا و اتحاديه اروپا) طراحی شده است و با این شرایط ،برای اقلیم چهار فصل و متنوع ایران مشکلاتی نهفته در خود دارد.موضوعي كه در ذات این هواپیماست و با شرايط جغرافيايي كشورمان مغايرت دارد.

در نهایت با مرور تجربه توپولوف ها که طی سالهای طولانی ،هواپیمای مشترک بسیاری از ایرلاین های ایرانی بوده است باید به این م
وضوع اشاره داشت که ،با آنكه خروج توپولف اقدام بسیار مثبتی در راستاي افزايش اعتماد عمومي به مسافرت‌هاي هوايي بود، اما جانشین اين هواپيما هم مشکلاتی ذاتی دارد .

با وجود غربی بودن هواپیماهای MD ،ورود بی رویه ان بدون هیچ اقدام کارشناسی و بدون هیچ سنخیتی با شرایط جغرافیایی و فنی دچار اشکال است و و روند صعودی توجه به این نوع از هواپیما که مرتب خريداري و وارد کشور مي‌شود،نیازمند بررسی های زیرساختی سازمان هواپیمایی کشوری است.

 چرا که بسياري از صاحبنظران بر اين باورند كه حمل‌ونقل هوايي با ادامه این روند دچار مخاطراتی است و امکان دارد تا پس از آنکه از «چاه توپولف»ها بيرون آمد ، به  چاله MD ها بیفتد!

شايد در آينده‌اي نه‌چندان دور MD به كابوس مردم تبديل شود! 

تین نیوز